„Zielona” rewolucja w komunikacji publicznej – na Dolnym Śląsku cztery miasta kupują autobusy zeroemisyjne za pieniądze Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Dzięki dotacjom z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – w ramach programu „Zielony Transport Publiczny” – coraz więcej polskich miast przestawia swój transport zbiorowy na ekologiczny, zeroemisyjny. Są wśród nich miasta na Dolnym Śląsku, w tym dwa z subregionu sudeckiego.

Autobusy elektryczne zastępują na miejskich liniach komunikacyjnych dotychczas użytkowane autobusy spalinowe, wkrótce na ulicach będą się także pojawiać autobusy wodorowe. Program „ZTP” szczególne znaczenie rozwojowe ma dla mniejszych ośrodków, gdzie skala inwestycji infrastrukturalnych oraz mobilność mieszkańców nie jest tak dynamiczna jak w wielkich aglomeracjach. Wdrażany przez NFOŚiGW program priorytetowy pod nazwą „Zielony Transport Publiczny” wspiera upowszechnianie ekologicznej komunikacji miejskiej w całej Polsce. Jego głównym celem jest obniżenie wykorzystania energii i paliw emisyjnych w miejskim transporcie zbiorowym, ale także kreowanie „zielonej mobilności” wśród mieszkańców, która sprzyja rozwojowi gospodarczemu i społecznemu miast.

W zakończonym pod koniec ubiegłego roku drugim konkursowym naborze „ZTP” Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej otrzymał 101 wniosków od organizatorów transportu publicznego z całej Polski, w tym 69 wniosków o dotację. Wartość zgłoszonych projektów została oszacowana na kwotę ponad 1,31 mld zł. Wnioskodawcy, wśród których dominują przedstawiciele samorządów średnich i małych miast, zakładają, że ze środków NFOŚiGW sfinansują koszty kwalifikowane zakupu ekoautobusów w podziale: 808,8 mln zł w formie dotacji oraz 143,7 mln zł jako niskooprocentowaną pożyczkę.

Dzięki finansowaniu, jakie zapewnia samorządom Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nowe zeroemisyjne autobusy kupią cztery miasta na Dolnym Śląsku. Jak już wcześniej informowaliśmy w naszym portalu są wśród nich: Wrocław, Świdnica, Ząbkowice Śląskie i Bolesławiec.

Finansowanie z programu „ZTP” ekologicznego taboru przełoży się na zmniejszenie emisji CO2 o 18 416 ton/rok, ograniczenie emisji pyłów o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (PM10) o 0,052 ton/rok oraz ograniczenie emisji tlenków azotu o 13,611 ton/rok. Jednocześnie, dzięki skierowaniu zwłaszcza do średnich i małych miast pokaźnych dotacji z NFOŚiGW, samorządy będą mogły zmierzyć się ze wzmiankowanym problemem wykluczenia transportowego, które według różnych szacunków może dotykać od 11 do nawet 15 mln Polaków.

Możliwość korzystania z publicznego, a do tego nowoczesnego i ekologicznego transportu zbiorowego powinni mieć wszyscy Polacy, również mieszkańcy mniejszych miast, w tym zwłaszcza ośrodków dotychczas zaniedbywanych pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego, jak również regionów górniczych i ekologicznie zdegradowanych. Dlatego właśnie w nowej odsłonie programu „Zielony Transport Publiczny” zostały przewidziane duże preferencje dla samorządów, które chcą rozwijać „zieloną” komunikację miejską i podmiejską – podkreśla prezes Narodowego Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Maciej Chorowski.

Charakterystyczne jest przy tym to, że wsparcie ze środków publicznych jest udzielane przez NFOŚiGW wielokierunkowo i równomiernie, zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju kraju, jednak ze szczególnym uwzględnieniem miast niedużych, mających wprawdzie spory potencjał społeczny i gospodarczy, ale borykających się z licznymi barierami rozwojowymi. Wystarczy rzut oka na mapę Polski i zestawienia umów podpisanych przez NFOŚiGW z poszczególnymi samorządami. Wsparcie na rozwój zeroemisyjnego transportu zbiorowego w postaci bezzwrotnych dotacji w pierwszym naborze ZTP otrzymały do tej pory z NFOŚiGW (według stanu na koniec grudnia 2021 roku) ośrodki miejskie oznaczone na poniższej infografice.

Drugi nabór w programie „ZTP” został dostosowany do warunków określonych w Krajowym Planie Odbudowy. Dzięki temu od funkcji wsparcia bezemisyjności oraz rozwoju określonych technologii przeszedł do łączenia funkcji ekologicznych i społecznych – oprócz ograniczenia zanieczyszczenia powietrza poprzez rozwój zeroemisyjnego transportu publicznego, przeciwdziała wykluczeniu transportowemu, szczególnie w regionach i miastach z wyzwaniami strukturalnymi. Zgodnie z przyjętą przez rząd „Polityką Energetyczną Polski do 2040 roku”, każdy przetarg na autobus w miastach powyżej 100 tysięcy mieszkańców już od roku 2025 powinien dotyczyć wyłącznie zero-i niskoemisyjnych autobusów (elektrycznych i wodorowych). Program „Zielony Transport Publiczny” wdrażany przez NFOŚiGW wspiera ten strategiczny cel państwa. A to oznacza, uwzględniając średni cykl „żywotności” autobusów miejskich, że do 2030 roku w największych polskich miastach nie powinny już jeździć autobusy inne niż zeroemisyjne.

• W roku 2021 po raz pierwszy w historii Polski udział ekologicznych autobusów sięgnął prawie trzech czwartych w ogólnej liczbie pojazdów nowo zakupionych przez samorządy. Dynamicznie postępuje zwłaszcza elektryfikacja floty, gdyż prawie połowa kupowanych obecnie autobusów miejskich to „elektryki”.

• Nabywane za dotacje ekologiczne pojazdy będą sukcesywnie zasilały floty poszczególnych przewoźników, przybliżając realizację strategicznego celu państwa, jakim jest przestawienie całego transportu zbiorowego w naszym kraju na zeroemisyjny.

• Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jako podległa Ministerstwu Klimatu i Środowiska instytucja finansuje i współfinansuje przedsięwzięcia proekologiczne. Na ten cel przeznaczyła już 270 mld zł, z czego prawie 2/3 to środki własne. Z jej wsparcia korzystają zarówno przedsiębiorcy, samorządy i administracja państwowa, jak i uczelnie, organizacje pozarządowe i osoby prywatne.