Czy większe wydatki w przeliczeniu na mieszkańca oznaczają lepszą jakość świadczonych usług? Które miasta są w stanie zapanować nad rozrostem administracji? Te pytania postawili sobie autorzy rankingu, w którym sprawdzono, jak samorządy radzą sobie z finansowaniem własnych kadr.
Autorzy obliczeń brali pod uwagę wydatki bieżące w „dziale 750 administracja publiczna” z wyłączeniem wydatków na remonty bieżące. Czytając poniżej wybrane dane dotyczące południa Dolnego Śląska (subregiony wałbrzyski i jeleniogórski) warto mieć na uwadze, że wynagrodzenia pracowników samorządowych w 2023 r. wzrosną. Minimalny poziom wynagrodzenia dla pracowników urzędów samorządowych i jednostek podległych wynosić będzie od 3300 zł (dla kategorii I) do nawet 5200 zł (w kategorii XX). Zmiana wejdzie w życie z 1 lipca br.
Czy i jak wysokość płac kadr w urzędach gmin, powiatów i urzędzie marszałkowskim przekłada się na jakość? To odrębne pytanie, a ocena satysfakcji z usług w administracji to codzienne doświadczenie mieszkańców. Tanio nie musi oznaczać dobrze, ale drogo też nie gwarantuje wysokiej jakości.
WOJEWÓDZTWO:
- Według rankingu opublikowanego przez periodyk „Wspólnota” wydatki bieżące na administrację (bez wydatków na zakup usług remontowych) w przeliczeniu na 1 mieszkańca wynosiły w roku 2022 w samorządzie województwa dolnośląskiego 65,41 zł (niższe wydatki odnotowały tylko cztery inne samorządy wojewódzkie.
GMINY MIEJSKIE:
- W zestawieniu miast na prawach powiatu wydatki samorządów na Dolnym Śląsku wyniosły odpowiednio: Legnica – 449,58 zł, Jelenia Góra – 572,22 zł, Wałbrzych – 636,98 zł. Zaliczony do kategorii miast wojewódzkich Wrocław – 566,99 zł.
- W subregionach sudeckich (wałbrzyskim i jeleniogórskim) wśród powiatów powyżej 75 tys. mieszkańców wydatki wyniosły odpowiednio: świdnicki – 121,22 zł, dzierżoniowski – 138,97 zł, kłodzki – 143,81 zł, bolesławiecki – 178,61 zł. Wśród powiatów poniżej 75 tys. mieszkańców wydatki wyniosły odpowiednio: lubański – 162,52 zł, kamiennogórski – 190,68 zł, ząbkowicki – 202,56 zł, lwówecki – 204.10 zł, wałbrzyski – 211,16 zł, złotoryjski – 217 zł, karkonoski – 219,72 zł.
- W subregionach sudeckich (wałbrzyskim i jeleniogórskim) wśród gmin miejskich mających siedziby w miastach powiatowych od 20 do 30 tys. mieszkańców wydatki wyniosły odpowiednio: Kłodzko – 413,30 zł, Ząbkowice Śląskie – 456,30 zł, Jawor – 477,48 zł, Zgorzelec – 557,69 zł. W gminach mających siedzibę w miastach powiatowych poniżej 20 tys. mieszkańców wydatki wyniosły: Lwówek Śląski – 478,55 zł, Lubań – 584,70 zł, Złotoryja – 628,71 zł, Kamienna Góra – 630,66 zł.
- W subregionach sudeckich (wałbrzyskim i jeleniogórskim) wśród gmin miejskich mających siedziby w miastach powyżej 15 tys. mieszkańców wydatki wyniosły odpowiednio: Bielawa – 418,84 zł, Nowa Ruda 474,17 zł, Ziębice – 553,70 zł, Bystrzyca Kłodzka – 649,83, zł. W miastach od 10 do 15 tys. zł wydatki były następujące: Lubawka – 461,35 zł, Nowogrodziec – 517,89 zł, Boguszów-Gorce – 525,72 zł, Jaworzyna Śląska – 534,38 zł, Żarów – 619,83 zł, Kowary – 700,62 zł. W miastach do 10 tys. mieszkańców wydatki wynosiły: Mirsk – 430,90 zł, Pieńsk – 440,82 zł, Olszyna – 495,61 zł, Głuszyca – 514,59 zł, Pieszyce – 514,63 zł, Bierutów – 619,07 zł, Bolków – 621,99 zł, Kamieniec Ząbkowicki – 645,55 zł, Węgliniec – 654,93 zł, Stronie Śląskie – 658,61 zł, Piechowice – 672,81 zł, Kudowa-Zdrój – 678,57 zł, Zawidów – 726,67 zł, Bardo – 731,20 zł, Lądek-Zdrój – 851,74 zł, Wojcieszów – 854,60 zł, Mieroszów – 858,41 zł, Polanica-Zdrój – 917,91 zł, Wleń – 944,99 zł, Złoty Stok – 975,29 zł, Niemcza – 1087,49 zł, Duszniki-Zdrój – 1094,13 zł, Szklarska Poręba – 1101,86 zł, Świeradów-Zdrój – 1313,31 zł, Karpacz – 1783, 57 zł, Szczawno-Zdrój – 1934,17 zł.
GMINY WIEJSKIE
- W subregionach sudeckich (wałbrzyskim i jeleniogórskim) wśród gmin wiejskich powyżej 10 tys. mieszkańców wydatki wyniosły: Bolesławiec – 479,99 zł, Kłodzko – 542 zł, Świdnica – 547,88 zł, Nowa Ruda – 703,82 zł. W gminach wiejskich od 5 do 10 tys. mieszkańców wydatki były następujące: Jeżów Sudecki – 519,91 zł, Warta Bolesławiecka – 534,11 zł, Marcinowice – 536,38 zł, Osiecznica – 554,26 zł, Łagiewniki – 596,99 zł, Stoszowice – 636,92 zł, Lubań – 691,85 zł, Stara Kamienica – 725,88 zł, Złotoryja – 733,12 zł, Sulików – 736,17 zł, Męcinka – 751,78 zł, Podgórzyn – 775,49 zł, Walim – 817,55 zł, Gromadka – 839,18 zł, Kamienna Góra – 875,01 zł. W gminach wiejskich do 5 tys. mieszkańców wydatki wyniosły: Ciepłowody – 762,17 zł, Czarny Bór – 823,55 zł, Pielgrzymka – 823,92 zł, Siekierczyn – 848,44 zł, Paszowice – 860 zł, Mściwojów – 866,71 zł, Stare Bogaczowice – 973,41 zł, Janowice Wielkie – 985,18 zł, Platerówka – 1130,83 zł, Marciszów – 1239,05 zł, Dobromierz – 1260,17 zł.
Nasze zestawienie daje uproszczony obraz sytuacji. Po pierwsze, ze względu na różne rozwiązania organizacyjne i zawiłości stosowania klasyfikacji budżetowej wartości pojawiające się w rankingu dla poszczególnych gmin czy powiatów nie zawsze są w pełni porównywalne. W obliczeniach wzięliśmy pod uwagę wydatki bieżące w dziale 750 administracja publiczna, z wyłączeniem wydatków na remonty bieżące (bo mają one incydentalny charakter i zaburzają wartość wskaźnika, który ma obrazować drogość lub taniość codziennego funkcjonowania urzędu) – piszą autorzy badania profesor ekonomii, kierownik Zakładu Studiów Społeczno-Ekonomicznych w Instytucie Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu Paweł Swianiewicz oraz adiunkt w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego Julita Łukomska.
