#MiejscaKultury Dolnego Śląska – Muzeum Miedzi w Legnicy

Powstało w 2 poł. XIX w., a zostało zniszczone w 1945 r. Ze względu na straty z czasów II wojny światowej, utworzone na nowo w 1962 r. musiało być organizowane od podstaw. Udało się – do dziś to ponad 30 tysięcy zbiorów, w tym związanych z wydobyciem, przeróbką i zastosowaniem miedzi. Muzeum Miedzi w Legnicy to #MiejsceKultury Dolnego Śląska, które wciąż stanowi wyjątkowy punkt na mapie naszego regionu.

Utworzone w 1962 r. legnickie muzeum pełni dwie funkcje. Jest jednym z niewielu na świecie specjalistycznych placówek, które przechowują zabytki związane z wydobyciem i przeróbką miedzi. Jednocześnie dokumentuje historię Legnicy i regionu od pradziejów po współczesność.

Historia Muzeum Miedzi w Legnicy

Muzeum Miedzi w Legnicy na swoja siedzibę otrzymało barokowy budynek dawnej kurii cystersów wzniesiony w latach 1726-1728 przez opata klasztoru w Lubiążu Ludwika Baucha. Kartusz herbowy opata umieszczony został powyżej portalu zwieńczonego balkonem z figurami św. Jana Chrzciciela i św. Jadwigi. Gmach ten oraz zlokalizowana obok Akademia Rycerska, kościół św. Jana i dawne Kolegium Jezuickie tworzą obecnie wyjątkowy kompleks architektury barokowej usytuowany w samym centrum Legnicy, tuż obok Rynku.

Drugi gmach to XIX-wieczny budynek, przyległy do barokowego pałacu, usytuowany wzdłuż ul. św. Jana. Na tyłach obu obiektów urządzone zostało największe na Dolnym Śląsku lapidarium. Na plenerowej ekspozycji zgromadzono ponad 70 detali rzeźbiarsko-architektonicznych z wyposażenia i wystroju różnych budowli legnickich od XIV do XIX w.

Do muzeum należy także część budynku Akademii Rycerskiej, gdzie dla zwiedzających dostępne są wystawy. Akademia Rycerska to elitarna uczelnia kształcąca młodzież szlachecką, która powstała na terenie Legnicy w 1708 roku.

Legnickie Muzeum Miedzi posiada aktualnie dwa oddziały: Muzeum Bitwy Legnickiej w Legnickim Polu oraz Pawilon na dziedzińcu Zamku Piastowskiego z reliktami kaplicy romańskiej.

Zbiory Muzeum Miedzi w Legnicy

Dzieje Legnicy i terenów historycznie z nią związanych oraz miedź i jej wykorzystywanie to dwa główne obszary zainteresowania legnickiego muzeum już niemal od początków jego działalności. Jednak dla każdego muzeum najważniejsze są zbiory.

Muzeum Miedzi w Legnicy udało się w ciągu czterdziestu lat swego istnienia zgromadzić ich ponad 30 tysięcy! Są to przede wszystkim zabytki dokumentujące dzieje i kulturę miasta od pradziejów po współczesność. Składają się na nie obiekty z zakresu: archeologii (ceramika pradziejowa i średniowieczna, narzędzia kamienne, przedmioty z brązu, żelaza, drewna, kości, skóry), numizmatyki i medalierstwa, rzemiosła artystycznego, malarstwa, grafiki, fotografii, filokartystyki, kartografii, w tym rękopisy, dokumenty, starodruki, materiały biograficzne, tłoki pieczętne, sztandary, sienkiewicziana.

Legnica i jej okolice od zarania dziejów słynęły z przerobu miedzi i brązu, a od czasów średniowiecza także z jej wydobywania. Muzeum posiada zbiór minerałów miedzi z całego świata, zabytki techniki z zakresu górnictwa i hutnictwa miedzi, kolekcje różnorodnych przedmiotów użytkowych i artystycznych z miedzi i jej stopów – narzędzia i broń, proste naczynia oraz sprzęty gospodarcze, ale też misternie zdobione wytwory kunsztu odlewniczego, kowalskiego, kotlarskiego. Szeroką gamę zastosowań miedzi jako tworzywa w sztuce uzupełniają kolekcje dawnej i współczesnej rzeźby brązowej oraz zbiór miedziorytów.

Muzeum Miedzi w Legnicy obecnie

Od ponad dwudziestu lat budowany jest w tej instytucji zbiór polskiego złotnictwa współczesnego oparty o dokonania artystów okresu międzywojennego, lat późniejszych, a także uczestników legnickich przeglądów srebra. Drugim nowym polem gromadzenia są sovietica. Muzeum jeszcze przed likwidacją garnizonu rosyjskiego w Legnicy rozpoczęło zbieranie materiałów i przedmiotów ilustrujących pobyt tej armii w mieście.

Na przestrzeni funkcjonowania muzeum, zwiedzającym udostępniane były różnorodne ekspozycje. Jednak największą popularnością wśród odbiorców cieszył się cykl monografii prezentujących twórczość znakomitych polskich artystów XX wieku, m.in. Henryka Rodakowskiego, Jacka Malczewskiego czy Olgi Boznańskiej.

Do maja trwa jubileuszowa ekspozycja z okazji 60-lecia instytucji. To znakomita okazja do przekrojowego pokazania zbiorów i ludzi, bez których nie byłoby muzeum. Zwiedzający mogą zobaczyć różnorodne kolekcje znajdujące się w zbiorach.

Sara Hass
Opracowanie na podstawie: muzeum-miedzi.art.pl, dolnyslask.travel.pl