Mogiła ppłk Waleriana Tewzadze została wczoraj uhonorowana insygnium „Ojczyzna Swemu Obrońcy”. Wydarzenie miało miejsce w Dzierżoniowie z okazji Dnia Niepodległości Gruzji.
Podpułkownik dyplomowany Walerian Tewzadze był oficerem armii niepodległej Gruzji w latach 1918 – 1921. Po inwazji bolszewickiej Rosji na Gruzję i zakończonych porażką zaciętych walkach w obronie jej niepodległości, Walerian Tewzadze, wraz z kilkudziesięcioma innymi gruzińskimi oficerami, przez Turcję i Grecję, trafił do Polski. Tutaj został oficerem kontraktowym w Wojsku Polskim. W kampanii wrześniowej 19139 r. walczył w obronie Warszawy jako dowódca obrony północnego odcinka Warszawy, po której został odznaczony Orderem Virtuti Militari. W czasie okupacji znalazł się w szeregach Armii Krajowej, był zastępcą dowódcy 7 Dywizji Piechoty AK.
Po wojnie, w listopadzie 1945 r. zamieszkał w Dzierżoniowie jako Walery Krzyżanowski. Piastował m.in. funkcję prezesa powstającej spółdzielni mieszkaniowej. Zmarł w 1985 r. Dopiero w testamencie przyznał się do swego prawdziwego nazwiska. Zmarł 13 grudnia 1985 r.
Na grobie Waleriana Tewzadze znajduje się inskrypcja: „Jako Gruzin chciałbym być pochowany w Gruzji, ale jestem szczęśliwy, że będę pochowany w ziemi szlachetnego i dzielnego Narodu Polskiego.”
Mogiła bohaterskiego Gruzina została wczoraj uhonorowana insygnium „Ojczyzna swemu obrońcy” w ramach projektu „Ocalamy”. Oprawę wojskową uroczystości zapewnił 22. Karpacki Batalion Piechoty Górskiej. Posterunek honorowy wystawili także członkowie GRH 58. Pułku Piechoty, na co dzień opiekujący się grobem Waleriana Tewzadze.
Inicjatorem ceremonii był wicewojewoda dolnośląski Jarosław Kresa. Wśród uczestników byli m.in.: pełniącą obowiązki Ambasadora Gruzji w Polsce chargé d’affaires Nino Baakashvili, konsul Honorowy Gruzji we Wrocławiu Wojciech Wróbel, attaché wojskowy Gruzji płk Vepkhvia Chalabashvili, przewodniczący Sejmiku Dolnośląskiego Andrzej Jaroch oraz wicemarszałek Dolnego Śląska Grzegorz Macko, starosta dzierżoniowski Grzegorz Kosowski, burmistrz Dzierżoniowa Dariusz Kucharski i dowódca 16. Brygady Wojsk Obrony Terytorialnej płk Artur Barański. Uroczystości poprzedzone były Mszą św. w kościele pw. Maryi Matki Kościoła i zakończone modlitwą celebrowaną nad grobem Waleriana Tewzadze.
-
26 maja przypadało Święto Niepodległości Gruzji, ustanowione na pamiątkę uzyskania przez ten kraj po raz pierwszy niepodległości w 1918 roku. Kilkadziesiąt lat później, 31 marca 1991 roku, odbyło się w Gruzji referendum, w którym 98,91% głosujących ponownie opowiedziało się za niepodległością kraju, co promulgowano 9 kwietnia 1991 r.
-
Projekt „Ocalamy” realizowany jest przez Dolnośląski Urząd Wojewódzki we Wrocławiu i Instytut Pamięci Narodowej we Wrocławiu. Ma na celu upamiętnienie i zachowanie miejsc pochówku osób zasłużonych w walce o wolną Polskę.
Foto: Jarosław Kresa / Grzegorz Macko – Facebook
Komentowane 1