Po rekordowo ciepłym lecie do Polski powróciły chłodne, deszczowe i wietrzne dni, do których muszą przystosować się nasze organizmy, gdyż rośnie podatność na różnego rodzaju dolegliwości zdrowotne.
Sezonowe infekcje, problemy z zatokami, czy obniżenie nastroju stają się codziennością wielu Polek i Polaków. Eksperci kampanii „Akcja Kardioprotekcja” ostrzegają, że w sezonie jesienno-zimowym wzrasta ryzyko wystąpienia i zaostrzenia chorób układu sercowo-naczyniowego.
- Związek między infekcjami a zdrowiem serca
Badania opublikowane w The New England Journal of Medicine potwierdzają istotny związek między ostrym zawałem mięśnia sercowego a wcześniejszymi infekcjami dróg oddechowych, w tym grypą. Wcześniejsze obserwacje sugerowały takie powiązanie, jednak dopiero teraz, dzięki zaawansowanej diagnostyce laboratoryjnej i analizie klinicznej, potwierdzono 6-krotny wzrost ryzyka zawału serca w pierwszym tygodniu po rozpoznaniu grypy.
Autorzy wykorzystali nowatorski model badawczy, tzw. badanie serii przypadków z autokontrolą (self-controlled case series), gdzie porównano ryzyko zawału w okresie 7 dni po infekcji z ryzykiem w okresach kontrolnych (rok przed i rok po infekcji). Analizę przeprowadzono na grupie 364 pacjentów hospitalizowanych z powodu zawału, uwzględniając precyzyjne testy laboratoryjne oraz dane dotyczące hospitalizacji. Wyniki wskazały na znaczący wzrost ryzyka zawału serca wyłącznie w pierwszym tygodniu po potwierdzonej laboratoryjnie grypie, co podkreśla znaczenie profilaktyki i leczenia infekcji w ochronie układu krążenia.[1]
- Jak infekcje obciążają układ krążenia?
Infekcje dróg oddechowych, mają istotny wpływ na układ krążenia, obciążając serce na kilka sposobów. Gdy organizm walczy z infekcją, dochodzi do intensyfikacji reakcji zapalnych, które mogą destabilizować blaszki miażdżycowe w naczyniach krwionośnych. To z kolei może prowadzić do ich pęknięcia i zablokowania przepływu krwi, co zwiększa ryzyko zawału serca lub udaru.
W czasie infekcji dochodzi również do wzrostu poziomu cytokin zapalnych oraz innych substancji, które wpływają na nadkrzepliwość krwi, co sprzyja powstawaniu zakrzepów. Układ współczulny (odpowiedzialny za reakcję „walcz lub uciekaj”) zostaje pobudzony, co prowadzi do podwyższenia ciśnienia krwi, przyspieszenia akcji serca i zwiększenia obciążenia serca. Dodatkowo, infekcje mogą prowadzić do odwodnienia, które pogarsza zdolność organizmu do utrzymania równowagi elektrolitowej, co również stanowi dodatkowe obciążenie dla serca.
Wszystkie te czynniki powodują, że układ krążenia, szczególnie u osób z istniejącymi schorzeniami serca, staje się bardziej narażony na poważne incydenty sercowe. Właśnie dlatego ważne jest, aby osoby w grupie ryzyka, takie jak seniorzy czy osoby z chorobami serca, szczególnie uważnie podchodziły do profilaktyki infekcji, aby zmniejszyć ryzyko dodatkowego obciążenia serca.[2]
- Niska temperatura i zmiany sezonowe wpływają na zdrowie układu krążenia
Jesienne i zimowe miesiące niestety nie sprzyjają osobom chorym na serce. Ze względu na gorszą pogodę i krótsze dni wiele osób ogranicza swoją aktywność fizyczną, a dodatkowo sięga po niezdrowe produkty spożywcze, co zwiększa ryzyko chorób układu krążenia. W zimie częściej dochodzi do zwiększenia zanieczyszczenia powietrza, co może negatywnie wpływać na pracę serca. mimo to, za główny czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego w tym okresie uznaje się niską temperaturę.
Każdy człowiek inaczej reaguje na zimno. Wpływ niskiej temperatury na choroby sercowo-naczyniowe zależy przede wszystkim od wieku, płci i chorób współistniejących. Osoby w grupie ryzyka szczególnie powinny unikać przebywania w ekstremalnie niskich temperaturach, jak również wykonywania w tym okresie intensywnego wysiłku fizycznego, szczególnie w porannych godzinach. Pacjenci z rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową muszą w okresie jesienno-zimowym pamiętać o regularnym przyjmowaniu leków i zachować szczególną ostrożność – dodaje ekspert kampanii „Akcja Kardioprotekcja” prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski.
Jak chronić swoje serce jesienią i zimą?
- Unikaj nagłych zmian temperatury. Wychodząc na zimne powietrze z ciepłego pomieszczenia, spróbuj najpierw stanąć chwilę w chłodniejszym korytarzu lub przy otwartych drzwiach, by ciało powoli przyzwyczaiło się do zmiany temperatury. Nagłe wychłodzenie może obciążać układ sercowo-naczyniowy.
- Stosuj rozgrzewającą, odżywczą dietę. Spożywaj ciepłe posiłki bogate w witaminy, minerały i błonnik – zupy warzywne, gulasze, kasze, a także ciepłe napoje, jak herbata z imbirem czy cytryną. Uwzględnij w swojej diecie przyprawy, które naturalnie poprawiają krążenie, takie jak imbir, kurkuma, cynamon i pieprz cayenne. Mają one działanie rozgrzewające i wspierają pracę układu krwionośnego.
- Stosuj zalecenia lekarza w kontekście farmakoterapii i suplementacji. Preparaty zawierające kwas acetylosalicylowy (np. Polocard), mogą wspomagać profilaktykę zakrzepów krwi u osób z ryzykiem chorób układu krążenia. Warto również zadbać o suplementację witamin, zwłaszcza witaminy D, oraz składników takich jak magnez i kwasy omega-3, które wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego.[3]
- Dopasuj aktywność fizyczną do pory roku i unikaj długiego siedzenia. Zamiast intensywnych treningów na mrozie, wybieraj zajęcia dostosowane do zimowych warunków, jak krótkie spacery, jazda na łyżwach czy lekka gimnastyka w domu, które pomogą Ci utrzymać krążenie na odpowiednim poziomie. Gdy jest słońce, korzystaj z okazji, by spędzić trochę czasu na zewnątrz – nawet w zimne dni. Ekspozycja na światło słoneczne wspiera produkcję witaminy D, która może także poprawić samopoczucie.
- Słuchaj swojego ciała i konsultuj się z lekarzem. Jeśli zauważysz niepokojące objawy, skonsultuj się niezwłocznie z lekarzem. Warto również omówić wszelkie dodatkowe środki ostrożności ze swoim lekarzem prowadzącym jeszcze przed nadejściem zimy i stosować się rzetelnie do jego zaleceń.
Ogólnopolska kampania „Akcja Kardioprotekcja” ma na celu poprawę świadomości dotyczącej prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Działania edukacyjne obejmują upowszechnianie wiedzy na temat stosowania kardioprotekcji oraz rehabilitacji kardioprotekcyjnej w społeczeństwie, jako skutecznego zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym. Dane GUS z 2020 wskazywały, że choroby układu krążenia w Polsce przewodzą stawce przyczyn umieralności, wyprzedzając choroby nowotworowe i choroby układu oddechowego. W 2019 r. łącznie odpowiadały one za 73 proc. wszystkich zgonów. W skład Rady Ekspertów kampanii wchodzą: prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski oraz prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz. Inicjatorem kampanii jest Zentiva, właściciel leku Polocard. Zachęcamy do odwiedzenia strony internetowej kampanii www.kardioprotekcja.pl, gdzie znajduje wiele przydatnych informacji dotyczących zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym.
[1] Jeffrey C. Kwong, M.D. i wsp. Acute Myocardial Infarction after Laboratory-Confirmed Influenza Infection. N Engl J Med 2018; 378:345-353.
[2] https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/CIRCULATIONAHA.122.061183 (dostęp 13.11.2024)
[3] https://www.bhf.org.uk/informationsupport/heart-matters-magazine/nutrition/ask-the-expert/vitamin-d (dostęp 13.11.2024)
Poprzez: Biuro Prasowe kampanii „Akcja Kardioprotekcja”
