Sudeckie Fakty

WIDEO

WYWIAD

BLOGI

SZUKAJ

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
-1 °c
Wałbrzych
-5 ° niedz.
-6 ° pon.
-6 ° wt.
  • AKTUALNOŚCI
  • TWÓJ POWIAT
    • Ząbkowice Śląskie
    • Kłodzko
    • Dzierżoniów
    • Świdnica
    • Wałbrzych
    • Jelenia Góra
  • DZIEJE SIĘ
  • SPORT
  • KULTURA
  • Dolny Śląsk
  • AKTUALNOŚCI
  • TWÓJ POWIAT
    • Ząbkowice Śląskie
    • Kłodzko
    • Dzierżoniów
    • Świdnica
    • Wałbrzych
    • Jelenia Góra
  • DZIEJE SIĘ
  • SPORT
  • KULTURA
  • Dolny Śląsk
Sudeckie Fakty
Home Aktualności

Niespożyty duch polski

KK przez KK
11 listopada 2020
w Aktualności, KULTURA
0
Niespożyty duch polski

Bez własnego państwa w XIX wieku nie tylko zbudowaliśmy narodową kulturę, naukę i gospodarkę, ale i stworzyliśmy stan ducha pozwalający kilku pokoleniom urodzonym w niewoli wciąż myśleć o niepodległej Polsce.

W listopadzie 1918 roku do wielu światowych stolic – od Waszyngtonu po Tokio – dotarła, wysłana z Warszawy, depesza radiowa notyfikująca odrodzenie Rzeczypospolitej. Informowano w niej, że polski rząd „zastąpi panowanie przemocy, która przez sto czterdzieści lat ciążyła nad losami Polski”. Oznaczało to powrót niepodległej Rzeczypospolitej na mapę Europy, z której została usunięta w wyniku porozumienia jej sąsiadów – Austrii, Prus i Rosji w końcu XVIII wieku.

Do rangi symbolu urastał fakt, iż depeszę informującą o wskrzeszeniu niepodległego państwa nadano z miejsca będącego symbolem obcego panowania, z warszawskiej Cytadeli, zbudowanej przez Rosjan w latach 30. XIX wieku po klęsce powstania listopadowego, gdzie więziono oraz tracono Polaków niegodzących się z niewolą. Wśród więzionych był podpisany pod depeszą Naczelny Wódz Józef Piłsudski, osadzony w sławnym X Pawilonie Cytadeli.

„Wznowienie niepodległości i suwerenności Polski” stało się możliwe, gdyż w tym przełomowym momencie Polacy byli gotowi do budowy struktur niepodległego państwa i dysponowali siłą do skutecznej jego obrony w następnych latach. Do tej chwili zmierzali od pięciu pokoleń – od 1795 roku – podejmując działania mające przynieść Niepodległą.

Przez ponad wiek nie zabrakło ludzi gotowych podejmować zmagania o wskrzeszenie niepodległej ojczyzny. Nierzadko ten sztandar nieśli jakże nieliczni, a przyszło im mierzyć się nie tylko z zaborcami, ale także z rodakami tracącymi wiarę w możliwość zwycięstwa, wybierającymi obojętność bądź posuwającymi się do narodowej zdrady. Ileż to razy w czasie niewoli trzeba było pokonać gorycz klęski, gdy wszystkie okoliczności wskazywały, że ziszczają się słowa „finis Poloniae”?

Już w 1797 roku, wśród żołnierzy-emigrantów we Włoszech, którzy pierwsi podjęli walkę w utworzonych u boku Napoleona i Francji Legionach Polskich, powstała pieśń niosąca nadzieję. Jej słowa „Jeszcze Polska nie umarła, póki my żyjemy…” – dzisiaj są naszym państwowym hymnem, a dalsza część „co nam obca moc wydarła, szablą odbierzemy…” wyznaczała program walki zbrojnej, podejmowany w narodowych powstaniach. Te największe skierowane przeciwko Rosji – listopadowe z 1830 i styczniowe z 1863 roku – skończyły się krwawymi represjami, zesłaniem tysięcy uczestników na Syberię, konfiskatą majątków, utratą wielu instytucji i prawa, narzuceniem brutalnej rusyfikacji.

 

Nieprzerwanie trwał jednak polski duch w rodzinach, w domach, gdzie matki uczyły pacierza i opowiadały o dawnych, dumnych dziejach i bohaterach, wznosząc modły do „Panny Świętej, co Jasnej broni Częstochowy i w Ostrej świeci Bramie”, pielgrzymując do świętych miejsc na Jasną Górę, do Wilna czy Gietrzwałdu… Kościół podtrzymywał ducha i nigdy nie zabrakło kapłanów dzielących los narodu, zakładających szkoły, idących do powstańczych oddziałów, a w końcu na Sybir czy szubienicę.

Militarne klęski i represje kierowały Polaków poza aktywność wojskową. Szukano możliwości działania w sferach gospodarczych, naukowych, oświatowych i odnoszono zwycięstwa. Ich ślady odnajdujemy dzisiaj na mapach i w publikacjach naukowych. Po zesłanych na Syberię za udział w powstaniu styczniowym pozostały nazwane na ich cześć góry Czerskiego, Dybowskiego, Czekanowskiego. Z kolei w dalekim Chile niemal w każdym miejscu natkniemy się na pamięć o Ignacym Domeyce – emigrancie zmuszonym do opuszczenia ojczyzny po klęsce powstania listopadowego.

Tymczasem w kraju niejednokrotnie dawni powstańcy zakładali towarzystwa gospodarcze, banki, rolnicze spółki, biblioteki, stowarzyszenia naukowe, wykazując, mimo represji, skuteczność w zachowaniu polskiej własności ziemi i sieci własnych instytucji. Niemało było tych, którzy choć w służbie zaborców, pracowali na rzecz swej ojczyzny.

Nieposiadające własnego państwa kolejne pokolenia nie tylko nadal czuły się Polakami, ale były gotowe do poświęceń za ojczyznę. Trwała bowiem pamięć i kultura; w niej wyrażał się pozbawiony niepodległości naród.

Najwybitniejsze dzieła powstałe podczas rozbiorowej niewoli do dzisiaj stanowią narodowy kanon. Należą do nich utwory wielkich romantycznych poetów tworzących na emigracji: Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego. Szmuglowane przez granice, zakazane przez cenzurę, budziły kolejne pokolenia Polaków, podobnie jak arcypolskie, wyrastające z tęsknoty za krajem utwory kompozytora i pianisty Fryderyka Chopina. Jego muzyka wciąż porusza miliony ludzi na całym świecie.

Polski nie było na mapie Europy, gdy Maria Curie-Skłodowska, jako pierwsza Polka i pierwsza kobieta uhonorowana Nagrodą Nobla, nazwała odkryty przez siebie pierwiastek „polonem” i na trwałe wpisała „polską” obecność w układ okresowy pierwiastków. Dwa lata później – w 1905 roku – literacką Nagrodę Nobla wręczono autorowi „Quo vadis?” Henrykowi Sienkiewiczowi – onego czasu najpoczytniejszemu pisarzowi od Rosji po Stany Zjednoczone. Podczas noblowskiej gali mówił o swej ojczyźnie: „Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że żyje. Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać”. Na lekturze jego „Trylogii” – powieści opisujących XVII-wieczne wojny Rzeczypospolitej z Turcją, Szwecją i Kozakami wychowała się cała armia Polaków, z którą wielokrotnie przyszło walczyć zaborcom. Niejeden z młodych ludzi zaciągających się po wybuchu I wojny światowej do Legionów Piłsudskiego czy armii tworzonej spośród polskich emigrantów w USA miał w plecaku książki Sienkiewicza. Byli gotowi walczyć i umierać za Polskę, choć nawet ich dziadkowie rodzili się, gdy jej nie było.

Polska trwała też w obrazach malarzy historycznych. Jeden z najbardziej oryginalnych, Jacek Malczewski wołał: „Malujcie tak, aby Polska zmartwychwstała”. Rok po śmierci najpopularniejszego z nich – Jana Matejki – zorganizowano we Lwowie wystawę jego prac. Przypadała wtedy setna rocznica bitwy pod Racławicami z 1794 roku, podczas której wojsko dowodzone przez walczącego wcześniej o niepodległość Stanów Zjednoczonych Tadeusza Kościuszkę, wsparte przez chłopskie oddziały, zwyciężyło Rosjan. W specjalnie wybudowanej rotundzie pokazano liczący ponad sto metrów długości, monumentalny obraz Jana Styki i Wojciecha Kossaka, przedstawiający zwycięską bitwę z Rosjanami. Niezliczona rzesza Polaków pokonywała setki kilometrów, aby go oglądać. W podziwie szeptali: „To nie obraz, to czyn”.

Nie policzymy, ilu spośród tysięcy młodzieży, jakże często z dalekich wiosek, stawało się Polakami, współtworząc nowoczesny naród, naród bez własnego państwa, ale jakże bogaty kulturą i obyczajem. To dzięki nim nie tylko trwała polskość, ale Polakami stawali się ci, których dziadowie przyjeżdżali z ościennych państw, aby Polskę germanizować, rusyfikować, a ona ich uwiodła swym „niespożytym duchem”. To z niego wyrósł czyn 11 listopada 1918 roku, przynoszący niepodległą Polskę. 

dr Jarosław Szarek

prezes Instytutu Pamięci Narodowej

Poprzez: ipn.gov.pl
Tekst ukazał się w języku polskim oraz w językach: angielskim, niemieckim, francuskim, hiszpańskim, włoskim i ukraińskim w dziennikach, tygodnikach i na portalach internetowych na całym świecie
Tagi: Rzeczpospolita Polskaspołeczeństwo
UdostępnijUdostępnij
Poprzedni wpis

13 meczów rozegranych, 13 meczów wygranych – wałbrzyski „Górnik” idzie po sukces

Następny wpis

„Niepodległość jest dobrem bardzo kosztownym”

Następny wpis
„Niepodległość jest dobrem bardzo kosztownym”

„Niepodległość jest dobrem bardzo kosztownym”

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zobacz jeszcze

  • Popularne
  • Komentowane
  • Najnowsze
Ks. Tadeusz Fitych Ostatnie słowa Benedykta XVI

Ks. Tadeusz Fitych: Ostatnie słowa jakie Benedykt XVI wypowiedział przed śmiercią to: „Jezu, kocham Ciebie”

31 stycznia 2023
Taka natura jest w każdym Polaku

„Taka natura jest w każdym Polaku: bez wolności trudno mu żyć” – 1863 i 2023 to ogniwa naszej historii

29 stycznia 2023
WAŁBRZYCH: Nazwij dziecko Daisy, a dostaniesz darmową wyprawkę

WAŁBRZYCH: Nazwij dziecko Daisy, a dostaniesz darmową wyprawkę

2 lutego 2023

Wolność

12 lipca 2020
Spotkać człowieka można tylko twarzą w twarz

Spotkać człowieka można tylko twarzą w twarz – wszystko inne nie przynosi szczęścia

2
#GóryBezBrawury – chcemy, aby na Dolnym Śląsku w górach było bezpieczniej

#GóryBezBrawury – chcemy, aby na Dolnym Śląsku w górach było bezpieczniej

2
Ks. Tadeusz Fitych Ostatnie słowa Benedykta XVI

Ks. Tadeusz Fitych: Ostatnie słowa jakie Benedykt XVI wypowiedział przed śmiercią to: „Jezu, kocham Ciebie”

1
#GóryBezBrawury 2022 – zima na szczytach Dolnego Śląska bezpieczna i pełna sportowych emocji

#GóryBezBrawury 2022 – zima na szczytach Dolnego Śląska bezpieczna i pełna sportowych emocji

1
Dokąd wybrać się w najbliższy weekend

Dokąd wybrać się w najbliższy weekend? Podpowiadamy – do Karpacza. Sprawdźcie sami…

3 lutego 2023
SudeckieFakty są od teraz także w Jeleniej Górze!

SudeckieFakty są od teraz także w Jeleniej Górze!

3 lutego 2023
Zmarł były trener piłki ręcznej w Jeleniej Górze

Zmarł były trener piłki ręcznej w Jeleniej Górze

3 lutego 2023
Góry Sowie i Góry Stołowe niedostępne

🔴 PILNE: Góry Sowie i Góry Stołowe niedostępne – meteo nie sprzyja amatorom sportów zimowych [OSTRZEŻENIE]

3 lutego 2023

Ostatnie aktualności

Dokąd wybrać się w najbliższy weekend
Jelenia Góra

Dokąd wybrać się w najbliższy weekend? Podpowiadamy – do Karpacza. Sprawdźcie sami…

3 lutego 2023
SudeckieFakty są od teraz także w Jeleniej Górze!
Jelenia Góra

SudeckieFakty są od teraz także w Jeleniej Górze!

3 lutego 2023
Zmarł były trener piłki ręcznej w Jeleniej Górze
Jelenia Góra

Zmarł były trener piłki ręcznej w Jeleniej Górze

3 lutego 2023
Góry Sowie i Góry Stołowe niedostępne
Kłodzko

🔴 PILNE: Góry Sowie i Góry Stołowe niedostępne – meteo nie sprzyja amatorom sportów zimowych [OSTRZEŻENIE]

3 lutego 2023
Świat w zasięgu Dolnego Śląska
Dolny Śląsk

Świat w zasięgu Dolnego Śląska – #365triathlon Adriana Kostery

3 lutego 2023
Ziębicka Gala Sportu
INFORMACJE GMINY ZIĘBICE

Ziębicka Gala Sportu po raz jedenasty – poznaj nominowanych

3 lutego 2023

SudeckieFakty.pl - wiarygodne informacje obejmujące powiaty: wałbrzyski, świdnicki, dzierżoniowski, ząbkowicki i kłodzki, jeleniogórskie oraz Dolnego Śląska. Sprawdzone fakty i wyraziste opinie.

Polityka Prywatności
Redaktor naczelny: Dariusz Nowakowski

sudeckiefakty

sudeckiefakty
Jest plan działań upamiętniających najsłynnie Jest plan działań upamiętniających najsłynniejszą w historii mieszkankę Zamku Książ.
✍️➡️ https://sudeckiefakty.pl/patronat-ambasady-brytyjskiej-i-wyprawki-dla-malej-daisy-zamek-ksiaz-na-jezykach-za-granica/ 
#zamekksiąż #daisyvonpless #wałbrzych #historia #przeszłość #zabytki #architektura #dolnyśląsk #dolnyśląskjestpiękny
Już od kilku lat Wałbrzyska Specjalna Strefa Eko Już od kilku lat Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna „Invest-Park“ systematycznie wspiera kluby sportowe, ochotnicze straże pożarne i wiele innych organizacji oraz instytucji użyteczności publicznej na terenie Dolnego Śląska, Wielkopolski oraz Opolszczyzny.
📸✍️➡️ https://sudeckiefakty.pl/ponad-milion-zlotych-na-dzialania-z-zakresu-sponsoringu-i-spolecznej-odpowiedzialnosci-w-2023-roku-przekaze-walbrzyska-specjalna-strefa-ekonomiczna/ 
#społecznaodpowiedzialnośćbiznesu #wałbrzyskaspecjalnastrefaekonomiczna #investpark #wałbrzych #piotrwojtyczka #organizacjepozarządowe #współpraca
W roku 2021/2022 kłodzki Zespół Szkół Technic W roku 2021/2022 kłodzki Zespół Szkół Technicznych był włączony w rządowy program Certyfikowanych Wojskowych Klas Mundurowych. W obecnym roku szkolnym placówka weszła w krajowy program Oddziałów Przygotowania Wojskowego.
🎥✍️➡️ https://sudeckiefakty.pl/zespol-szkol-technicznych-w-klodzku-w-krajowym-programie-oddzialow-przygotowania-wojskowego-podpisano-dokumenty-i-zaczyna-sie-szkolenie-video/ 
#edukacja #obronność #szkoleniewojskowe #kłodzko #zespółszkółtechnicznychkłodzko #22karpackibatalionpiechotygórskiej #16dolnośląskabrygadaobronyterytolialnej
226 żołnierzy z 22. Karpackiego Batalionu Piecho 226 żołnierzy z 22. Karpackiego Batalionu Piechoty Górskiej w Kłodzku udało się w ramach 47. zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego międzynarodowych sił pokojowych NATO na służbę w Kosowie. Będą tam 6 miesięcy.
🎥✍️➡️ https://sudeckiefakty.pl/226-zolnierzy-jest-juz-na-misji-kfor-w-kosowie-wyjechali-z-klodzka-video/ 
#wojsko #wojskopolskie #kfor #nato #otan #onz #kłodzko #kosowo #22karpackibatalionpiechotygórskiej #obronność #misja
Piękne są Karkonosze - przekonajcie się sami. W Piękne są Karkonosze - przekonajcie się sami. Wędrówki i widoki zimą dostarczają wielu emocji. 
#karkonosze #sudety #dolnyśląsk #dolnyśląskjestpiękny #wedrówki #wędrówkipogórach #polskoczeskiegóry
Hold School Kłodzko zorganizowało Mistrzostwa Zi Hold School Kłodzko zorganizowało Mistrzostwa Ziemi Kłodzkiej we wspinaczce sportowej. Nie zabrakło także wypowiedzi uczestników. Jakie trudności niesie za sobą ten sport?
🎥✍️➡️ https://sudeckiefakty.pl/mistrzostwa-ziemi-klodzkiej-we-wspinaczce-sportowej-wideo/ 
#ścianawspinaczkowa #kłodzko #czaswolny #sport #sportyekstremalne #holdschoolkłodzko #zawody #mistrzostwa #ziemiakłodzka
Dokąd wybrać się w najbliższy weekend

Dokąd wybrać się w najbliższy weekend? Podpowiadamy – do Karpacza. Sprawdźcie sami…

3 lutego 2023
SudeckieFakty są od teraz także w Jeleniej Górze!

SudeckieFakty są od teraz także w Jeleniej Górze!

3 lutego 2023
Zmarł były trener piłki ręcznej w Jeleniej Górze

Zmarł były trener piłki ręcznej w Jeleniej Górze

3 lutego 2023
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • AKTUALNOŚCI
  • TWÓJ POWIAT
    • Ząbkowice Śląskie
    • Kłodzko
    • Dzierżoniów
    • Świdnica
    • Wałbrzych
    • Jelenia Góra
  • DZIEJE SIĘ
  • SPORT
  • KULTURA
  • Dolny Śląsk

© 2022 SudeckieFakty.pl

Po zapoznaniu się z niniejszą informacją, poprzez kliknięcie na „Przejdź do serwisu” lub zamknięcie tego okna zgadzasz się na to, aby Twoje dane osobowe były przetwarzane
w taki sposób jaki został omówiony w regulaminie oraz niniejszej polityce (https://sudeckiefakty.pl/cookies)

PRZEJDŹ DO SERWISU
Manage consent

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT