Jedno z najmniej znanych miejsc miasta i Dolnego Śląska – świątynia jest rewitalizowana już ponad dziesięć lat

Rewitalizacja zabytkowej świątyni pw. św. Jerzego w Ząbkowicach Śląskich trwa już ponad dekadę.

Zaczęło się od działań podjętych w celu ratowania – obecnie prawosławnej cerkwi, a pierwotnie kościoła Zakonu Bożogrobców – jeszcze w latach 2008 – 2009, dzięki współpracy miejscowego samorządu gminnego i diecezji prawosławnej. Teraz mamy już zaawansowany etap odtwarzania obiektu, w którym znajdują się bezcenne i jedne z najstarszych na Dolnym Śląsku, freski sakralne.

Od kilku lat trwały prace związane z przywróceniem dachu nad nawą obecnej cerkwi prawosławnej św. Jerzego w Ząbkowicach Śląskich. Pierwotne zadaszenie rozebrano w latach 60. ubiegłego wieku, a w latach 90. miał miejsce doraźny remont pozostałej części budynku, w której sprawowana jest liturgia prawosławna.

W 2017 r. w pierwszym etapie prac, zabezpieczono pęknięcia murów, wykonano ich izolację, odwodnienie oraz wieniec pod docelową konstrukcję dachu. W 2020 r. przy wydatnym wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz samorządu województwo dolnośląskiego odbudowana została konstrukcja dachu wraz ze ścianą szczytową. Jak informuje Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków zabezpieczenie całej konstrukcji kościoła było niezmiernie ważne ze względu na cenne średniowieczne freski znajdujące się w prezbiterium tej świątyni.

Dawny kościół pw. św. Jerzego w Ząbkowicach Śląskich został wzniesiony w poł. XIV w. jako część zespołu szpitala prowadzonego przez Zakon Rycerski Grobu Bożego w Jerozolimie. Z tego okresu pochodzą wspomniane na wstępie freski widoczne w części prezbiterialnej, o których pisaliśmy wielokrotnie w naszym portalu. Pierwszy z nich składa się z serii malowideł będących narracją męki, zmartwychwstania i wniebowstąpienia Jezusa. Drugi ukazuje walkę św. Jerzego z szatanem upostaciowionym przez smoka. Freski są nie tylko absolutnie najstarszymi dziełami sztuki sakralnej w Ząbkowicach Śląskich, ale i na Dolnym Śląsku.

W 2019 r. obchodzone było 700-lecie tej świątyni, co relacjonowaliśmy w naszym portalu. Jeszcze przed czasem pandemii ząbkowicka cerkiew, w której systematycznie są celebrowane nabożeństwa Kościoła Prawosławnego, miały też miejsce rozmaite wydarzenia artystyczne i społeczne, dzięki którym od ponad dziesięciu lat ząbkowiczanie i inni zainteresowani dolnośląskimi skarbami kultury materialnej, mogli sobie przybliżać dzieje tego miejsce. Dla wielu osób odkryciem były freski, których wartość estetyczna i historyczna jest unikalna w skali całego Dolnego Śląska.

Foto: Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków – Facebook