Eurostat: mniej Ukraińców szuka ochrony tymczasowej, Polska liderem w jej przyznawaniu

W ostatnich miesiącach spada liczba Ukraińców poszukujących ochrony tymczasowej w krajach UE, jednocześnie Polska niezmiennie pozostaje liderem w przyznawaniu tej ochrony. Na koniec listopada nasz kraj obejmował nią blisko milion uchodźców z Ukrainy – wynika z danych Eurostatu.

Najnowsze – opublikowane w połowie stycznia – dane na temat unijnego mechanizmu ochrony tymczasowej dla Ukraińców, uciekających przed rosyjską inwazją, dotyczą listopada 2022 r. Polska – jak podał Eurostat – objęła w tamtym miesiącu ochroną tymczasową 40 370 Ukraińców.
Na kolejnych miejscach po Polsce znalazły się: Niemcy (36 385), Rumunia (10 745) i Francja (8 835). W porównaniu z październikiem 2022 r. liczba Ukraińców otrzymujących tymczasową ochronę spadła w 20 z 26 państw członkowskich UE (dla których dostępne są dane na ten temat). Według Eurostatu, największy spadek odnotowano w Polsce (-14 150 osób w porównaniu z październikiem 2022 r.), a także w: Bułgarii (-4 420), Irlandii (-2 005) i Niemczech (-1 210). Największy wzrost odnotowano natomiast we Francji (+5 505) i Rumunii (+2 320).
Z danych dostępnych na 30 listopada 2022 r., wśród państw UE, dla których dostępne są dane, Polska zgłosiła największą liczbę Ukraińców objętych ochroną tymczasową – w sumie było to 939 865 osób. W porównaniu z poprzednim miesiącem liczba ta spadła (nastąpiły wyrejestrowania) o kilkadziesiąt tysięcy – z 1,01 mln osób objętych tym statusem w dniu 31 października 2022 r. Jak podaje Eurostat, podobny spadek odnotowano w październiku w porównaniu z wrześniem.
Na kolejnych miejscach poza Polską, pod względem całkowitej liczby Ukraińców objętych ochroną tymczasową, znalazły się: Niemcy (901 930 ukraińskich uchodźców objętych ochroną tymczasową), Hiszpania (153 760) i Bułgaria (144 315). W porównaniu z populacją każdego państwa członkowskiego, w listopadzie 2022 r. najwięcej obywateli Ukrainy objętych ochroną tymczasową na tysiąc mieszkańców zanotowano w Estonii (1,4) i w Polsce (1,1).

Ochrona tymczasowa Ukraińców to unijny instrument kryzysowy, który rozpoczął działać 4 marca 2022 r. w związku z masowym napływem wysiedleńców z Ukrainy, uciekających przed rosyjską inwazją. Przysługuje ona obywatelom Ukrainy i członkom ich rodzin, także m.in. tym, którzy znaleźli się na terytorium UE jeszcze przed 24 lutego np. jako turyści i nie mogą teraz bezpiecznie wrócić do kraju. Ochrona tymczasowa daje wysiedleńcom prawa zharmonizowane w całej UE: prawo pobytu, dostęp do rynku pracy, do zakwaterowania, pomocy społecznej czy opieki zdrowotnej. Dzieciom i nastolatkom bez opieki daje: opiekę prawną i dostęp do edukacji.

Najwięcej ukraińskich dzieci ochroną tymczasową objęły Niemcy – łącznie 10 495 osób poniżej 18 roku życia, co stanowi 29% Ukraińców w Niemczech w listopadzie 2022 r.). Na drugim miejscu pod tym względem znalazła się Polska (9 105 – 23%), dalej Rumunia (3 450 – 32%) i Włochy (2 210 – 29%).
Jak podał w grudniu Główny Urząd Statystyczny, według stanu na 24 czerwca 2022 r., w polskich szkołach było 182,5 tys. ukraińskich uczniów, najwięcej w „podstawówkach”.
Według Eurostatu, większość Ukraińców, którym przyznano tymczasową ochronę w UE, to kobiety, w tym dziewczęta. Najwięcej kobiet, które otrzymały tymczasową ochronę, zgłosiła Polska (25 895, co stanowi 64% Ukraińców objętych ochroną w Polsce w listopadzie), Niemcy (20 855, 57%), Rumunia (6 030, 56%), Francja (6 015, 68%) i Włochy (5 270, 69%).
Największą liczbę mężczyzn (w tym chłopców), którzy otrzymali tymczasową ochronę, zgłosiły z kolei Niemcy (15 475, co stanowi 43% Ukraińców w listopadzie), Polska (14 480, 36%) Rumunia (4 720, 44%), Francja (2 820, 32%) i Hiszpania (2 350, 46%).

Na pomoc Ukraińcom uciekającym przed wojną rząd oraz samorządy przeznaczają niewykorzystane dotąd fundusze unijne, co umożliwia specjalny mechanizm pomocowy Unii Europejskiej – CARE (Cohesion’s Action for Refugees in Europe). Ponadto Komisja Europejska przyjęła pakiet FAST-CARE, który m.in. włączył do udziału w pomocy Fundusz Spójności. Polska otrzymała ponadto – dzięki umowom grantowym podpisanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji z Komisją Europejską – łącznie blisko 700 mln zł na wsparcie działań związanych z masowym napływem osób uciekających przed wojną w Ukrainie.

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej podsumowując rok 2022 podało z kolei, że beneficjenci programów współpracy transgranicznej Polska – (Rosja) i Polska – (Białoruś) – Ukraina realizują działania na rzecz Ukrainy i ukraińskich uchodźców w Polsce o wartości ponad 1 mln euro. Do tego trwają prace nad uruchomieniem kolejnej transzy pomocowej o wartości ok. 5 mln euro. Za te środki kupowany jest najpotrzebniejszy sprzęt, który polskie podmioty przekazują partnerom z Ukrainy oraz doposażane i wspierane są placówki udzielające pomocy uchodźcom – podał resort.