Bezpieczeństwo kontra niezależność – czy seniorzy za kółkiem powinni przechodzić obowiązkowe badania?

Blisko 60% Polaków uważa, że osoby posiadające prawo jazdy powinny w pewnym momencie życia przechodzić obowiązkowe badania psychologiczne w celu przedłużenia ważności dokumentu.

Tak wynika z badań autobaza.pl, a tylko nieco ponad 1/3 ankietowanych twierdzi, że 65. rok życia to odpowiedni moment. Nadchodzące zmiany w przepisach dotyczących praw jazdy budzą kontrowersje. Od kilku miesięcy w mediach krąży informacja o wprowadzeniu przez Unię Europejską nowych przepisów dotyczących obowiązkowego przeprowadzania badań psychologicznych wśród kierowców powyżej 65. roku życia. Planowany termin wejścia w życie nowych regulacji to styczeń 2024 r., a ich celem jest poprawa bezpieczeństwa na drogach, a także minimalizowanie ryzyka kolizji i wypadków wynikających z problemów z koncentracją i skupieniem prowadzących pojazdy.

Starsi kierowcy to często bardzo doświadczone i obeznane w kwestii przepisów drogowych osoby. Niestety zdarza się, iż w pewnym momencie na drodze stają im przeszkody w postaci problemów z percepcją przestrzeni, koncentracją i prędkością reakcji na niespodziewane i nagłe sytuacje. Pozytywny wynik badania umożliwi seniorom przedłużenie ważności prawa jazdy, natomiast negatywny równoznaczny jest z jego utratą i niemożnością dalszego prowadzenia pojazdów – tłumaczy ekspert Autobaza.pl Piotr Korab.

Komisja Europejska planuje także wprowadzenie w przyszłości kursów dla tych, którzy zgodnie z wynikiem badania otrzymają pozwolenie na dalsze uczestnictwo w ruchu drogowym jako kierowcy. Dodatkowo, jednym z elementów wizji KE jest wdrożenie okresowych przedłużeń w zależności od wieku kierowcy, jednak te prace są dalej w toku ustaleń.

Podobne regulacje funkcjonują już w przepisach drogowych, jednak nie są one zależne od wieku. Od 2013 roku wydawane w Polsce prawa jazdy są na okres maksymalnie 15 lat. Po upływie terminu ważności dokumentu, kierowcy zobowiązani są do wykonania kontrolnych badań lekarskich, które kwalifikują ich do otrzymania nowego – z takim samym lub krótszym okresem uprawnień do prowadzenia pojazdu. W związku z tymi regulacjami, stan zdrowotny kierowców będzie kontrolowany regularnie. Osoby z wydanym uprzednio bezterminowym prawem jazdy, zobowiązane są do wymiany dokumentu – bez konieczności powtarzania badań lekarskich – którego ważność wynosić będzie maksymalnie 15 lat. Procedura ta zaplanowana jest na lata 2028-2033, a kolejne przedłużenia będą wiązały się ze złożeniem przez nich stosownego orzeczenia lekarskiego.

Czy uważasz, że osoby po 65 roku życia powinny przechodzić obowiązkowo badania psychologiczne, aby przedłużyć ważność prawa jazdy?

Czy nadchodzące regulacje spotkały się z aprobatą społeczeństwa? Ponad połowa (57,4%) kierowców zapytanych przez serwis autobaza.pl twierdzi, iż badania psychologiczne dla starszych kierowców to dobry pomysł, jednak znaczna ich część nie zgadza się ze wskazanym przez UE wiekiem. 18,2%wszystkich ankietowanych uważa, że 65. r. ż. to zbyt niski próg na wykonywanie takich badań, a tylko 4,5% wskazuje, iż powinny one być regularnie przeprowadzane na wcześniejszym etapie życia.

Ankietowani często kierują się swoimi indywidualnymi doświadczeniami i stąd może wynikać ta rozbieżność. Wiele z nas zna osoby w wieku 65 lat – lub sami w takim okresie życia jesteśmy – i nie zauważamy żadnych komplikacji zdrowotnych wpływających na ewentualne powodowanie zagrożenia w ruchu drogowym. Część osób wskazuje na poparcie regulacji, z jednoczesnym obniżeniem progu wiekowego, co jest dość zaskakujące. Faktem jest, iż w dzisiejszej rzeczywistości dużo mówi się o problemach zdrowotnych zupełnie niezwiązanych z wiekiem i spodziewam się, że właśnie ten aspekt mógł mieć na to wpływ – komentuje Piotr Korab.

Blisko 20% ankietowanych zadeklarowało, że nie ma zdania. Może to świadczyć o niskiej wiedzy na temat unijnych planów oraz szczegółów dotyczących nowych przepisów. Co ciekawe – znaczna część ankietowanych (23,5%) nie zgadza się z planowanymi regulacjami i uważa, że nie są w ogóle potrzebne.

Wielu seniorów obawia się tych badań. Brak szczegółowej wiedzy na temat nowych przepisów może budzić obawy przed natychmiastowym odebraniem prawa jazdy osobom powyżej 65. r.ż., a także dyskryminacją tej grupy. Są to często kierowcy z wieloletnim doświadczeniem, którzy lubią i potrzebują jeździć samochodem, ponieważ są do tego przyzwyczajeni i daje im to poczucie niezależności – mówiekspert autobaza.pl Piotr Korab.