Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży – samorząd Dolnego Śląska ogłosił konkurs na realizatora programu profilaktycznego

Samorząd województwa dolnośląskiego ogłosił konkurs na realizatora programu polityki zdrowotnej na lata 2023 – 2025.

Program dotyczy profilaktyki zaburzeń psychicznych, w tym depresji oraz zapobiegania samobójstwom dzieci i młodzieży. Budżet programu to 3,3 mln zł na lata 2023 – 2025. Programem objęte zostanie minimum 20 tys. dzieci i młodzieży z województwa dolnośląskiego w wieku 10 – 19 lat. Realizatorem programu polityki zdrowotnej może być podmiot wykonujący działalność leczniczą lub oferent, którego partnerem jest podmiot wykonujący taką działalność. Termin składania dokumentów trwa do 8 maja 2023 r.

Skala problemu

Zaburzenia psychiczne u dzieci i młodzieży stanowią poważny problem zdrowotny w związku z wpływem na codzienne funkcjonowanie oraz konsekwencjami dla zdrowia psychicznego w życiu dorosłym. W związku z pandemią Covid-19 obserwuje się znaczący wzrost problemów psychicznych wśród ludzi. Szczególną grupę, narażoną na konsekwencje epidemii, stanowią dzieci i młodzież.

Na całym świecie zaburzenia depresyjne występują u ok. 47 mln dzieci. Średni wiek zachorowania w grupie dzieci i młodzieży przypada na okres między 11 a 14. Rokiem życia, średnia wieku pierwszego epizodu depresji to 12 lat. W 2014 r. w USA szacowano, że ok. 2,8 miliona dzieci w wieku 12–17 lat doświadczyło co najmniej jednego epizodu depresyjnego w ciągu roku poprzedzającego badanie. Podana liczba osób stanowi 11,4% populacji młodzieży w podanym przedziale wiekowym.

Według raportu UNICEF z 2021 r., 19% chłopców w Europie w wieku od 15 do 19 lat cierpi na skutek zaburzeń zdrowia psychicznego. Wśród dziewcząt jest to ponad 16%. Co więcej, dziewięć milionów nastolatków w Europie (dzieci w wieku 10-19 lat) żyje z zaburzeniem psychicznym. Depresja i zaburzenia lękowe odpowiadają za ponad połowę przypadków.

Polskie dane dotyczące ilości pacjentów poniżej 18 roku życia, którzy skorzystali z leczenia psychiatrycznego w ramach NFZ pokazują, że w 2020 r. na terenie kraju było 146 tysięcy takich przypadków, a na terenie Dolnego Śląska ponad 12 tysięcy. W tej grupie na terenie naszego województwa 2080 osób przed 18 roku życia zgłosiło się z powodu objawów zaburzeń emocjonalnych oraz zaburzeń nastroju (w tym zaburzeń depresyjnych), 1840 z powodu zaburzeń zachowania i emocji, 2270 z powodu zaburzeń nerwicowych.

Na czym polega program?

Ochronę zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży uznaje się za priorytet w polityce ochrony zdrowia. Celem programu jest wczesna identyfikacja i pomoc dzieciom i młodzieży w kryzysie psychicznym lub doświadczających zaburzeń psychicznych (przede wszystkim depresyjnych) oraz u których występują czynniki ryzyka samobójstwa.

Założenia programu:

Upowszechnianie informacji o istniejących formach wsparcia zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży finansowanych przez NFZ,
Zapewnienie koordynacji działań pomocowych między szkołami a instytucjami medycznymi,
Poprawa dostępności do oddziaływań psychologicznych, psychoterapeutycznych poprzez skrócenie czasu oczekiwania na diagnozę oraz zapewnienie działań wspierających.
Zwiększenie dostępności do oddziaływań wspierających dla rodziców dzieci doświadczających kryzysu psychicznego lub zaburzeń psychicznych.
Poprawa ogólnego samopoczucia i stanu psychicznego osób uczestniczących w programie, a tym samym uniknięcie hospitalizacji.

Główną rolę odgrywa Koordynator projektu, który będzie współpracował z Koordynatorami Regionalnymi. Uruchomiony zostanie specjalny numeru telefonu do rejestracji uczestników programu. Na wydzielony numer telefonu dzwonić będą rodzice/ opiekunowie prawni zaniepokojeni zachowaniem swoich dzieci, a także młodzież szukająca pomocy. Podczas rozmowy telefonicznej, wykwalifikowany pracownik infolinii przeprowadzi triage diagnostyczny, który będzie oceniał potrzeby pacjenta oraz określał dalszą ścieżkę pomocy.

Następnym etapem jest przekazanie tej informacji do Koordynatora Regionalnego, odpowiedzialnego za obszar terytorialny z którego pochodzi pacjent. Województwo dolnośląskie zostało podzielone na 4 obszary operacyjne, za każdy region odpowiada Koordynator Regionalny, który organizuje pracę zespołom diagnostycznym i zespołom wspierającym, odpowiada za kontakt ze szkołami, instytucjami pomocy społecznej i społecznością lokalną, a także pomaga pacjentowi w poruszaniu się między poszczególnymi poziomami pomocy psychiatryczno-psychologicznej. Koordynator Regionalny przekazuje informację o pacjencie do zespołu diagnostycznego wraz ze wskazaniem, kiedy i gdzie miałoby się odbyć badanie.

Badanie trwa 1,5 godziny i maksymalnie po 3 sesjach powinna zostać postawiona diagnoza i dalsze wskazania terapeutyczne. Do momentu objęcia dziecka pomocą świadczoną w jednym z 3 poziomów referencyjnych, pacjent zostaje pod opieką zespołu wspierającego.

Naszą szczególną uwagę przywiązujemy do profilaktyki zdrowia psychicznego najmłodszych mieszkańców Dolnego Śląska. Rozpoczynamy realizację programu, którego celem jest wczesne rozpoznanie problemu, skrócenie czasu oczekiwania na diagnozę oraz koordynacja działań wspierających – mówi wicemarszałek województwa dolnośląskiego Marcin Krzyżanowski.