„Ciepłownia na odpady – inwestycja bezpieczna i zrównoważona” – pod tym hasłem w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie oraz online odbyła się konferencja poświęcona polskiemu systemowi gospodarowania odpadami w zakresie ich termicznego przekształcania i wykorzystywania w ciepłownictwie.
W spotkaniu dla przedsiębiorców i samorządowców uczestniczyli przedstawiciele świata nauki, administracji rządowej, branżowych izb i organizacji oraz eksperci i praktycy z sektora odpadowego, ciepłowniczego i bankowego. Prowadzący konferencję wiceprezes NFOŚiGW Dominik Bąk, poinformował, że do polskich przedsiębiorców trafią dodatkowe 2 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego na wykorzystanie odpadów w energetyce cieplnej. Zwiększenie alokacji z 1 do 3 mld zł oznacza, że branża będzie miała znacznie większe możliwości uzyskania z NFOŚiGW dofinansowania do budowy spalarni odpadów.
- Prof. Grzegorz Wielgosiński z Politechniki Łódzkiej podkreślił, że odpady komunalne to specyficzny rodzaj paliwa, którego znaczenie jeszcze bardziej się zwiększa obecnie, wraz z gwałtownym wzrostem cen takich źródeł energii, jak węgiel, gaz czy biomasa. Naukowiec zaznaczył, że ilość odpadów przyrasta w naszym kraju o 0,5 mln ton rocznie i z pułapu 13 mln ton w roku 2020 już niedługo dojdzie i ustabilizuje się na poziomie 15-16 mln ton. Część tego wolumenu odpadów w postaci frakcji palnej, która nie nadaje się do recyklingu, to ogromny potencjał energetyczny. W swoim wystąpieniu prof. Grzegorz Wielgosiński, na podstawie wyników badań, wykazał, że zyski (ekonomiczne i ekologiczne) ze spalarni są wręcz spektakularne i zarazem zdementował mity, że zakłady termicznego przekształcania odpadów stanowią zagrożenie dla ludzi. Emisja szkodliwych związków i pyłów w takich obiektach jest wielokrotnie mniejsza niż w tradycyjnych ciepłowniach.
- Z kolei prof. Tadeusz Pająk z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, podając argumenty na „tak”, zaznaczył, że nowe instalacje termicznego przekształcania odpadów mogą zastąpić węglowe źródła ciepła, pozostawią mniejszy tzw. ślad węglowy, będą stanowić efektywne systemy ciepłownicze i staną się źródłem zielonej energii elektrycznej. Badacz z AGH podkreślił, że fałszywa jest teza, iż wysoko rozwinięte kraje europejskie odchodzą od spalania odpadów. Na dowód podał „twarde” dane liczbowe z takich państw, jak Niemcy, Szwajcaria, Norwegia czy Austria. Odzysk energii z odpadów to jedyna metoda, która pozwoli domknąć system gospodarki obiegu zamkniętego. W Polsce działa dotychczas tylko 8 instalacji termicznego przekształcania odpadów, a ich moce przerobowe są niewystarczające do zagospodarowania całego strumienia frakcji palnej odpadów. Istnieje zatem duży potencjał inwestowania w kolejne spalarnie.
- Perspektywy finansowego wspierania branży przedstawił dyrektor Departamentu Ochrony Ziemi w NFOŚiGW Jarosław Roliński, który zaznaczył, że gospodarowanie odpadami to nie jest efekt „mody czy fobii”, lecz odpowiedź na potrzeby społeczeństwa. Zaznaczył przy tym, że spalanie to niezbędny komponent kompleksowego systemu postępowania z odpadami, co zresztą potwierdzają doświadczenia i bieżąca praktyka w krajach Zachodniej Europy, gdzie na jednego mieszkańca wydajność spalania frakcji niemożliwych do innego zagospodarowania jest nawet 20 razy większa niż w Polsce. W tym kontekście, zachęcając przedsiębiorców i samorządowców do inwestowania w instalacje termicznego przekształcania odpadów, omówił warunki i zasady udzielania przez NFOŚiGW wsparcia finansowego w ramach programu priorytetowego „Racjonalna gospodarka odpadami” część 3) „Wykorzystanie paliw alternatywnych na cele energetyczne”.
Uczestnicy konferencji przebiegającej pod hasłem „Ciepłownia na odpady – inwestycja bezpieczna i zrównoważona” byli zgodni, że spalarnie to przedsięwzięcia perspektywiczne, a ich rozwój – zwłaszcza w obecnej dobie kryzysu energetycznego – jest niezbędny dla polskiego systemu gospodarowania odpadami, a szerzej – dla polskiej gospodarki i narodowej suwerenności. Takie głosy przewijały się zarówno podczas dyskusji panelowych jak i prelekcji oraz warsztatów, które były merytorycznym dopełnieniem konferencji.
W grudniu 2021 r. Narodowy Fundusz uruchomił kolejny nabór wniosków w tym programie, a obecnie, dzięki wyasygnowaniu dodatkowych 2 mld zł na ten cel, inwestorzy korzystając z pożyczek i dotacji będą mogli szerzej i skuteczniej budować spalarnie.
