Jesienią, 80 lat temu Pierwsza Dywizja Pancerna prowadzona przez generała Maczka przeszła zwycięski marsz przez Belgię, wyzwalając kolejne miasta i miasteczka spod niemieckiej okupacji. Niestety wielu młodych Polaków oddało życie w walkach we Flandrii – 33 z nich spoczęło na cmentarzu wojennym w Adegem.
Dla uhonorowania ich poświęcenia i życia co roku społeczność Maldegem – partnerskiego samorządu Gminy Świdnica – przy udziale władz miasta i wielu zaproszonych gości każdego roku gromadzi się na cmentarzu wojennym oddając cześć poległym i modli się o pokój na świecie. W tegorocznych jubileuszowych uroczystościach udział wzięli m.in. przedstawiciel Króla Belgii – generał DUTRON Stéphane – szef służby wywiadu i bezpieczeństwa obrony, absolwent Królewskiej Akademii Wojskowej, attaché wojskowy płk. Rafał Nowak, delegacje zagranicznych placówek dyplomatycznych oraz przedstawiciele żołnierzy Sił Sojuszniczych NATO. Łącznie ponad 500 osób. Na zaproszenie burmistrza miasta Maldegem Koenraada De Ceuninck’a w uroczystościach uczestniczyła delegacja gminy Świdnica reprezentowana przez zastępcę wójta Tadeusza Szarwaryna i rzecznika prasowego Janusza Waligórę. 8 września ceremonia na Kanadyjskim Cmentarzu Wojennym w Adegem miała szczególną oprawę. Upamiętniała 80. rocznicę wyzwolenia Flandrii.
Niedzielne uroczystości na cmentarzu wojennym w Adegem poprzedziło odsłonięcie pomnika upamiętniającego zestrzelonego w dniu 28 października 1944 r. pilota kanadyjskich sił powietrznych George Reid. Niebywałe zasługi w dotarciu do miejsca spoczynku tego kanadyjskiego pilota miał Frank Raeman, odznaczony w 2022 roku Brązowym Medalem Wojska Polskiego.
Naturalnej wielkości pomnik George’a REID’a zdobi rondo pomiędzy Koningin Astridlaan i Brugse Steenweg w Maldegem. Kanadyjski pilot rozbił się w Maldegem w 1944 roku, a jego podobizna jest hołdem dla wszystkich kanadyjskich wyzwolicieli Maldegem, 129 000 poległych lotników RAF, poległych z 349 (belgijskiego) dywizjonu (obecnie F-16 KLEINE BROGEL) i 485 (nowozelandzkiego) dywizjonu, który operował z Maldegem podczas operacji SWITCHBACK i bitwy o Ardennes. W 2019 roku, z inicjatywy Robina Van Kerschavera i Franka Raemana, na terenie Maldegem, gdzie miały miejsce katastrofy samolotów, umieszczono pięć tablic pamiątkowych.
Jesteśmy wdzięczni społeczności partnerskiej gminy Maldegem (Belgia, Flandria), która od wielu lat zachowuje pamięć o żołnierzach wojsk alianckich, w tym o polskich żołnierzach z 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka, którzy w czasie II wojny światowej wyzwalali Flandrię spod niemieckiej okupacji.
Relacja: Janusz Waligóra – rzecznik prasowy Gminy Świdnica
