Pandemia koronawirusa wpływa na wszystkie sfery życia osobistego i społecznego. Oddziaływanie to obejmuje również funkcjonowanie wspólnot religijnych. Wczoraj diecezja świdnicka obchodziła 16-lecie jej ustanowienia przez Papieża Jana Pawła II oraz ingresu ks. biskupa Ignacego Deca do katedry świdnickiej.
Od kilku dni obowiązuje 5-osobowy limit obecności wiernych podczas obrzędów liturgicznych. Dla społeczności parafialnych i wspólnot katolickich, szczególnie w kontekście bliskości świąt Zmartwychwstania Pańskiego, ten czas wymaga zachowania nadzwyczajnych środków. Dzisiaj Świdnicka Kuria Biskupia opublikowała dekret biskupa diecezjalnego opisujący działania, które muszą wdrażać parafie w okresie stanu epidemicznego.
Dyspensa od obowiązku udziału w celebracji
- Z dniem 29 marca br. stosowana jest dyspensa od obowiązku uczestnictwa w niedzielnej Mszy św. oraz uroczystości obowiązkowych, udzielona przeze mnie w dniu 12 marca 2020 r., jest przedłużona i rozszerzona na wszystkich wiernych, oraz obowiązuje aż do odwołania.
- Oznacza to, że przez nieobecność na tych celebracjach nie popełnia się grzechu.
Celebracje bez publicznej obecności wiernych
- Ze względu na rozporządzenia władz państwowych, w trosce o zachowanie zdrowia wiernych i celebransów, zarządzam aż do odwołania, aby w celebracjach został zachowany limit liczby uczestniczących wiernych, określony przez władze cywilne (z zachowaniem pierwszeństwa dla osób które zamówiły intencję mszalną), nie licząc celebransa, koncelebransów i osób posługujących.
- Osoby niepełnoletnie mogą służyć przy celebracjach wyłącznie za wyraźną zgodą rodziców lub prawnych opiekunów.
- Znak pokoju wykonuje się jedynie przez skłon głowy.
- Mszę Świętą pogrzebową odprawia się w kościele dla najbliższej rodziny z zachowaniem przepisów co do liczby uczestników, w terminie wyznaczonym przez kapłana. Na cmentarzu (jeśli kaplica cmentarna jest zamknięta) można sprawować obrzędy pogrzebowe przy grobie, posługując się 3 formą pogrzebu.
Godność i higiena miejsc oraz naczyń świętych
- W zakrystiach musi być możliwość obmycia rąk. Obowiązkowo należy umyć ręce przed rozpoczęciem liturgii przy pomocy właściwych środków zapewniających bezpieczeństwo dla siebie i innych. Należy używać wyłącznie ręczników jednorazowych (papierowych). Mycie rąk obowiązuje wszystkich celebrujących i posługujących.
- Należy zadbać o jak najczęstsze sprzątanie i dezynfekowanie przestrzeni świętej. Należy zadbać o czystość naczyń liturgicznych oraz zmieniać bieliznę kielichową tak często, jak to możliwe. Dotyczy to także ręczniczków do lavabo i vasculum. W vasculum należy zmieniać często wodę, dokonując uprzednio jego obmycia.
- Zgodnie ze wskazaniami służb sanitarnych należy zwrócić szczególną uwagę na zachowanie higieny rąk (dotykanie złożonymi rękoma twarzy stanowi potencjalne zagrożenie, dlatego po umyciu i odkażeniu rąk należy trzymać je złożone i dotykać nimi tylko tego, co konieczne).
Kościoły otwarte do prywatnej modlitwy
- Poza celebracjami kościoły pozostają otwarte jako miejsca na indywidualną modlitwę, z zachowaniem przepisów sanitarnych odnośnie do liczby zgromadzonych w jednym miejscu.
Zaproszenie do łączności duchowej
- Zachęca się wiernych do duchowej łączności z celebracjami transmitowanymi za pośrednictwem środków społecznego przekazu.
- Szczególnym wyrazem łączności duchowej z Kościołem jest praktyka Komunii duchowej (nazywanej także Komunią pragnienia), do której zachęcani są wierni, niemogący przystąpić do Komunii sakramentalnej. Akt Komunii duchowej wymaga stanu łaski uświęcającej.
- Wierni, którzy uczestniczą w celebracjach proszeni są o modlitwę wstawienniczej za tych, którzy pozostają w domach.
Sakrament pokuty i pojednania
- Ważnym zadaniem duszpasterzy jest zapewnienie możliwości spowiedzi indywidualnej wiernym pragnącym się wyspowiadać. Nie należy używać konfesjonałów, jeśli nie można w nich zapewnić wymaganych norm bezpieczeństwa sanitarnego. Można sprawować ten sakrament np. w innym godziwym miejscu.
- W niebezpieczeństwie śmierci kapłan zawsze może udzielić ogólnego rozgrzeszenia zgodnie z rozdziałem III Księgi „Obrzędy pokuty”.
- Nie wolno stosować spowiedzi przez środki elektroniczne pod rygorem nieważności sakramentu.
Sakramenty chorych i Wiatyk
- Sakramentu Chorych udziela się zasadniczo osobom będącym w niebezpieczeństwie śmierci, wraz z Komunią umierających, czyli Wiatykiem. Można używać olejów poświęconych w poprzednim roku, zanim uzyska się dostęp do nowych. Prawo kościelne dopuszcza namaszczenie bez bezpośredniego dotyku, przy użyciu narzędzi, np. bawełnianego patyczka albo jednorazowych rękawiczek ochronnych.
- Kapłani mogą indywidualnie rozeznać stosowność udzielania tego sakramentu także innym chorym, na indywidualną prośbę, z zachowaniem wszelkich norm dotyczących bezpieczeństwa rodziny chorego i własnego.
- W przypadku chorych objętych kwarantanną oraz przebywających w szpitalach należy przestrzegać wskazań kompetentnych władz.
- Normalne comiesięczne odwiedziny chorych z Komunią św. zostają zawieszone.
Komunia święta
- Zgodnie ze wskazaniami Prezydium KEP przypominam, że „każdy wierny zawsze ma prawo według swego uznania przyjąć Komunię Świętą do ust” (Instr. „Redemptionis Sacramentum” nr 92). W związku z tym nikomu nie można nakazywać przyjęcia Komunii Świętej na rękę, można tylko do tego zachęcać, o ile faktycznie jest to bezpieczniejsze niż Komunia do ust. Podobnie nie można odmówić wiernemu Komunii na rękę.
- W trakcie udzielania Komunii św. należy zachować zasadę, że najpierw przyjmują Komunię Świętą te osoby, które przyjmują ją na rękę, a potem ci, którzy przyjmują ją do ust. Jeśli część wiernych przyjmuje Komunię Świętą na rękę, a część do ust, jest wskazane, aby obu grupom Komunii udzielali różni szafarze.
- Zgodnie z rozeznaniem duszpasterskim na indywidualną prośbę wiernego należy udzielić Komunii św. poza Mszą, zwłaszcza przy okazji spowiedzi indywidualnej.
- Zawiesza się wizyty szafarzy nadzwyczajnych z Komunią św. u wiernych.
Klasztory
- Kapelani dochodzący powinni albo otrzymać tymczasowe miejsce na terenie klasztoru do zamieszkania, albo podjąć decyzję o zawieszeniu posługi do odwołania.
- W klasztorach, w których zgodnie z prawem przechowywany jest Najświętszy Sakrament, może być stosowany obrzęd Komunii św. poza Mszą św. pod przewodnictwem szafarza zwyczajnego lub nadzwyczajnego, będącego członkiem wspólnoty.
- W tych wspólnotach zakonnych żeńskich, gdzie nie ma kapelana oraz ustanowionego szafarza nadzwyczajnego, do odwołania prawem rozdzielania Komunii św. zgodnie z normami liturgicznymi dysponuje przełożona domu. Dotyczy to także wystawienia Najświętszego Sakramentu przez otwarcie tabernakulum do codziennej adoracji, z zachowaniem norm liturgicznych.
Wielki Tydzień
- Podczas celebracji Niedzieli Palmowej należy zastosować drugą lub trzecią formę wejścia, upamiętniającego wjazd Chrystusa do Jerozolimy.
- W Wielki Poniedziałek, Wtorek i Środę kapłani powinni w miarę możliwości skupić swoje siły na służeniu sakramentem pojednania.
- Msza Krzyżma będzie sprawowana w terminie późniejszym. Do tego czasu kapłani używają zeszłorocznych olejów, pamiętając także o możliwości jednorazowego poświęcenia oleju chorych na konkretną celebrację namaszczenia.
- Odnośnie do celebracji Triduum Paschalnego i Okresu Wielkanocnego wydane zostaną odrębne zarządzenia i wskazania przed Niedzielą Palmową.
Zaproszenie do trwania w modlitwie indywidualnej
Biskup świdnicki Ignacy Dec w opublikowanym dekrecie w podsumowaniu napisał:
Proszę wszystkich duchownych, osoby życia konsekrowanego i wiernych świeckich o dalsze trwanie na indywidualnej i wspólnotowej modlitwie prywatnej w intencji ustania epidemii, szczególnie na Różańcu, wzywając orędownictwa Matki Bożej Świdnickiej Uzdrowienia Chorych oraz św. Sebastiana, starożytnego męczennika, czczonego jako Patrona w chorobach zakaźnych.
Przypominam, że Penitencjaria Apostolska udzieliła odpustu specjalnego wiernym dotkniętym chorobą zakaźną spowodowaną koronawirusem, a także pracownikom służby zdrowia, członkom rodzin i wszystkim tym, którzy opiekują się osobami zakażonymi. Warunkiem uzyskania takiego odpustu jest brak przywiązania do grzechu oraz duchowa łączność poprzez środki masowego przekazu z celebracją Mszy Świętej, odmawianiem Różańca Świętego, pobożną praktyką Drogi Krzyżowej lub innymi formami pobożności. A także wtedy, gdy wierni przynajmniej odmówią Wyznanie Wiary, Modlitwę Pańską i pobożne wezwanie do Najświętszej Maryi Panny, „ofiarując tę próbę w duchu wiary w Boga i miłości wobec swoich braci i sióstr, z wolą wypełnienia zwykłych warunków (spowiedź sakramentalna, komunia eucharystyczna i modlitwa w intencji Ojca Świętego) tak szybko, jak będzie to możliwe”. Wszystkich wiernych i duszpasterzy zapewniam o modlitwie i duchowej łączności.
