Sudeckie Fakty

WIDEO

WYWIAD

BLOGI

SZUKAJ

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
-1 °c
Wałbrzych
-5 ° niedz.
-6 ° pon.
-6 ° wt.
  • AKTUALNOŚCI
  • TWÓJ POWIAT
    • Ząbkowice Śląskie
    • Kłodzko
    • Dzierżoniów
    • Świdnica
    • Wałbrzych
    • Jelenia Góra
  • DZIEJE SIĘ
  • SPORT
  • KULTURA
  • Dolny Śląsk
  • AKTUALNOŚCI
  • TWÓJ POWIAT
    • Ząbkowice Śląskie
    • Kłodzko
    • Dzierżoniów
    • Świdnica
    • Wałbrzych
    • Jelenia Góra
  • DZIEJE SIĘ
  • SPORT
  • KULTURA
  • Dolny Śląsk
Sudeckie Fakty
Home Kłodzko

„Wielka grabież” – „Od wymiany do wymiany. Banknoty polskie 1945-1995”

KK przez KK
24 października 2020
w Kłodzko, KULTURA
0

To był cyniczny i arogancki rabunek, z którego na dodatek obywatele mieli się cieszyć. Tysięcy ludzi odkładających pieniądze na zakup ciepłej odzieży zimowej, w listopadzie już nie było na nią stać. Wiele osób nie kupiło opału na zimę, bo rząd zabrał odłożone na to oszczędności. Notowane były przypadki samobójstw, które wyszydzały ówczesne media.

Na dodatek propagandowa machina uruchomiona przez rząd doprowadziła do sytuacji, w której ludzie tracąc swoje oszczędności wyrażali zadowolenie z tego, że ci bogatsi, nazywani wówczas kułakami i spekulantami stracili jeszcze więcej – mówi dr hab. Maciej Szymczyk, dyrektor Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju, które organizuje konferencję oraz wystawę „Od wymiany do wymiany. Banknoty polskie 1945 –1995”.

28 października 1950 roku, podczas wieczornej sesji, sejm jednogłośnie przyjął ustawę dotyczącą reformy walutowej. W ciągu kilku dni Polacy stracili dwie trzecie oszczędności, nowa złotówka miała mieć kurs 1:1 względem rubla i 4:1 względem dolara amerykańskiego, natomiast wymiana gotówki miała przebiegać w relacji 100:1 i 100:3 w przypadku oszczędności bankowych i pensji.

Po II wojnie światowej Polacy tracili swoje oszczędności kilkukrotnie, m.in. w 1945 i w 1950 r. W 1950 r. władze komunistyczne chciały przestawić gospodarkę na „nowe tory” i cytując ówczesnego ministra finansów Konstantego Dąbrowskiego „wydrzeć kapitalistom i spekulantom zagrabiony kapitał”. W kraju zapanował chaos, każdy Polak usiłował desperacko pozbyć się gotówki, wszyscy kupowali cokolwiek można było tylko dostać, od bydła po meble i wódkę. „Oczywiście, część ludności pracującej poniosła przy wymianie pewne straty – zapewniali dziennikarze Polskiej Kroniki Filmowej – ale za to nowe złote, stanowiące mocny fundament naszej gospodarki zapewniają mało- i średniorolnym chłopom trwałe i nieprzemijające korzyści”.

Wymiana pieniędzy była kolejnym uderzeniem komunistycznych władz w odradzającą się z mozołem średnią warstwę społeczeństwa: drobnych rzemieślników, handlowców czy rolników. Odebranie im 2/3 gotówki doprowadziło do upadku wiele maleńkich przedsiębiorstw prywatnych. Wszak jednym z celów władz było wówczas wyeliminowanie z gospodarki sektora prywatnego – mówi dyrektor Maciej Szymczyk.

Jednym ze skutków wymiany pieniędzy z 1950 r. był spadek zaufania społecznego do władzy. Od chwili odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. własna waluta była niezwykle istotnym narzędziem umacniającym państwowy byt. Pieniądze nie tylko dawały Polakom inspirację do wytężonej pracy, ale stały się również łącznikiem pomiędzy obywatelem a państwem. Banknoty wprowadzone do obiegu w 1950 r. był używane jeszcze w latach 70. Charakteryzowały się socrealistyczną stylistyką, promującą realizowaną wówczas forsowną industrializację. Motywem graficznym na jednym z banknotów były dymiące kominy fabryczne, na innym wnętrze kopalni – tłumaczy dr hab. Maciej Szymczyk.

W latach 70. socrealistyczne banknoty zostały zastąpione serią „Wielcy Polacy”. Były one pod względem stylistyki bardziej stonowane, z wizerunkami bohaterów narodowych. Wskutek rosnącej inflacji w latach 80. szybko traciły na wartości, a wraz z tym oszczędności Polaków traciły swoją wartość. Z powodu hiperinflacji na początku lat 90. pojawiły się banknoty z sześcioma zerami, które uczyniły Polaków milionerami.

Nasz projekt ma ca celu upowszechnienie wiedzy na temat znaczenia pieniędzy w dziejach Polski w okresie powojennym oraz sposobów wykorzystywania polityki monetarnej przez władze do realizacji bieżącej polityki po 1945 r. Chcemy również popularyzować kolekcję banknotów Muzeum Papiernictwa która jest jedną z najbardziej kompletnych w kraju – mówi dyrektor Maciej Szymczyk.

Autorem wystawy pt. „Od wymiany do wymiany. Banknoty polskie 1945-1995” listopad 2020 – k. lutego 2021 jest Jan Bałchan, który podkreśla, że wystawa popularyzuje wiedzę o polskich banknotach, które nie tak dawno jeszcze były w naszych portfelach. Wiele osób pamięta doskonale ich kolory, wzory i bezbłędnie kreśli tzw. rybaka, kafla czy patyka.

Na wystawie zobaczymy banknoty drukowane w latach 1945-1995, m.in. pierwszy powojenny banknot 1000 zł – emisja 1945. Szeroko zaprezentowana zostanie seria wprowadzona do obiegu w złodziejski sposób przez Bieruta w listopadzie 1950 r. z banknotem 500 zł tzw. „górnikiem”, który był najdłużej w obiegu, bo aż 27 lat.

Największą grupę banknotów udostępnionych na wystawie stanowią znaki pieniężne emitowane w latach 1974 – 1995 oraz te wprowadzone do obiegu wraz z denominacją. Wszystkie były projektowane przez znakomitego polskiego grafika Andrzeja Heidricha. Wśród nich pokazany zostanie tzw. najsmutniejszy banknot polski, czyli 100 zł emisja 1975 z Ludwikiem Waryńskim. Przy okazji zwiedzający dowiedzą się co łączy smutną twarz Waryńskiego z bimbrem, cukrem i kartkami.

Poznamy także sylwetki powojennych projektantów polskich banknotów, pokażemy najważniejsze techniki drukarskie wykorzystywane do druku pieniędzy.

W tym roku mija pierwsza rocznica śmierci Andrzeja Heidricha, dlatego zaprezentujemy jego twórczość – projekty odznaczeń, znaczków pocztowych, elementów umundurowania żołnierzy polskich i policjantów oraz okładki książek projektowane przez artystę w wydawnictwie Czytelnik.

Na początku lat siedemdziesiątych XX wieku Narodowy Bank Polski postanowił wycofać z obiegu przestarzałe banknoty emisji 1 lipca 1948 roku. Na nowych banknotach miały się znaleźć wizerunki wielkich Polaków. Przygotowane projekty nowych banknotów autorstwa Andrzej Heidricha nie zostały jednak zaakceptowane przez ówczesnego premiera Piotra Jaroszewicza. Artysta zaproponował bowiem portrety Fryderyka Chopina i Marii Skłodowskiej-Curie, ale premier uznał – uwaga, to będzie trochę szokujące – że „wybór tych postaci nie jest trafny i niemożliwy do przyjęcia ze względu na to, że postacie te nie są aż tak znane szerokim masom społeczeństwa, aby uzasadniało to ich wybór jako temat banknotów”. Władze uznały również, że na pierwszym banknocie nowej serii nie powinna znajdować się kobieta! I tak wizerunek dwukrotnej noblistki zastąpił Tadeusz Kościuszko, a Maria Skłodowska-Curie czekała osiemnaście lat, żeby znaleźć się na banknocie o nominale 20 000 zł. Jaroszewicz nie był już premierem.

Patronat honorowy:
Marszałek Województwa Dolnośląskiego Cezary Przybylski
IPN Oddział Wrocław
Współpraca:
Narodowy Bank Polski Oddział Wrocław
Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A.

Wystawa „Wielka grabież” – piątek – 6 listopada 2020 (do 28 lutego 2021) – Muzeum Papiernictwa – Duszniki Zdrój

Tagi: edukacjakulturaczas wolny
UdostępnijUdostępnij
Poprzedni wpis

„Jądro ciemności” – prawda o naturze ludzkiej

Następny wpis

„Pastuszkowie Matki Bożej” – o tym jak wiara zmienia świat

Następny wpis

„Pastuszkowie Matki Bożej” – o tym jak wiara zmienia świat

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zobacz jeszcze

  • Popularne
  • Komentowane
  • Najnowsze
Ks. Tadeusz Fitych Ostatnie słowa Benedykta XVI

Ks. Tadeusz Fitych: Ostatnie słowa jakie Benedykt XVI wypowiedział przed śmiercią to: „Jezu, kocham Ciebie”

31 stycznia 2023
Taka natura jest w każdym Polaku

„Taka natura jest w każdym Polaku: bez wolności trudno mu żyć” – 1863 i 2023 to ogniwa naszej historii

29 stycznia 2023
WAŁBRZYCH: Nazwij dziecko Daisy, a dostaniesz darmową wyprawkę

WAŁBRZYCH: Nazwij dziecko Daisy, a dostaniesz darmową wyprawkę

2 lutego 2023

Wolność

12 lipca 2020
#GóryBezBrawury – chcemy, aby na Dolnym Śląsku w górach było bezpieczniej

#GóryBezBrawury – chcemy, aby na Dolnym Śląsku w górach było bezpieczniej

2
Spotkać człowieka można tylko twarzą w twarz

Spotkać człowieka można tylko twarzą w twarz – wszystko inne nie przynosi szczęścia

2
Tego weekendu nie można przegapić

Tego weekendu nie można przegapić! Moc zimowych atrakcji na Dolnym Śląsku przez całą zimę!

1
Taka natura jest w każdym Polaku

„Taka natura jest w każdym Polaku: bez wolności trudno mu żyć” – 1863 i 2023 to ogniwa naszej historii

1
Dokąd wybrać się w najbliższy weekend

Dokąd wybrać się w najbliższy weekend? Podpowiadamy – do Karpacza. Sprawdźcie sami…

3 lutego 2023
SudeckieFakty są od teraz także w Jeleniej Górze!

SudeckieFakty są od teraz także w Jeleniej Górze!

3 lutego 2023
Zmarł były trener piłki ręcznej w Jeleniej Górze

Zmarł były trener piłki ręcznej w Jeleniej Górze

3 lutego 2023
Góry Sowie i Góry Stołowe niedostępne

🔴 PILNE: Góry Sowie i Góry Stołowe niedostępne – meteo nie sprzyja amatorom sportów zimowych [OSTRZEŻENIE]

3 lutego 2023

Ostatnie aktualności

Dokąd wybrać się w najbliższy weekend
Jelenia Góra

Dokąd wybrać się w najbliższy weekend? Podpowiadamy – do Karpacza. Sprawdźcie sami…

3 lutego 2023
SudeckieFakty są od teraz także w Jeleniej Górze!
Jelenia Góra

SudeckieFakty są od teraz także w Jeleniej Górze!

3 lutego 2023
Zmarł były trener piłki ręcznej w Jeleniej Górze
Jelenia Góra

Zmarł były trener piłki ręcznej w Jeleniej Górze

3 lutego 2023
Góry Sowie i Góry Stołowe niedostępne
Kłodzko

🔴 PILNE: Góry Sowie i Góry Stołowe niedostępne – meteo nie sprzyja amatorom sportów zimowych [OSTRZEŻENIE]

3 lutego 2023
Świat w zasięgu Dolnego Śląska
Dolny Śląsk

Świat w zasięgu Dolnego Śląska – #365triathlon Adriana Kostery

3 lutego 2023
Ziębicka Gala Sportu
INFORMACJE GMINY ZIĘBICE

Ziębicka Gala Sportu po raz jedenasty – poznaj nominowanych

3 lutego 2023

SudeckieFakty.pl - wiarygodne informacje obejmujące powiaty: wałbrzyski, świdnicki, dzierżoniowski, ząbkowicki i kłodzki, jeleniogórskie oraz Dolnego Śląska. Sprawdzone fakty i wyraziste opinie.

Polityka Prywatności
Redaktor naczelny: Dariusz Nowakowski

sudeckiefakty

sudeckiefakty
Jest plan działań upamiętniających najsłynnie Jest plan działań upamiętniających najsłynniejszą w historii mieszkankę Zamku Książ.
✍️➡️ https://sudeckiefakty.pl/patronat-ambasady-brytyjskiej-i-wyprawki-dla-malej-daisy-zamek-ksiaz-na-jezykach-za-granica/ 
#zamekksiąż #daisyvonpless #wałbrzych #historia #przeszłość #zabytki #architektura #dolnyśląsk #dolnyśląskjestpiękny
Już od kilku lat Wałbrzyska Specjalna Strefa Eko Już od kilku lat Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna „Invest-Park“ systematycznie wspiera kluby sportowe, ochotnicze straże pożarne i wiele innych organizacji oraz instytucji użyteczności publicznej na terenie Dolnego Śląska, Wielkopolski oraz Opolszczyzny.
📸✍️➡️ https://sudeckiefakty.pl/ponad-milion-zlotych-na-dzialania-z-zakresu-sponsoringu-i-spolecznej-odpowiedzialnosci-w-2023-roku-przekaze-walbrzyska-specjalna-strefa-ekonomiczna/ 
#społecznaodpowiedzialnośćbiznesu #wałbrzyskaspecjalnastrefaekonomiczna #investpark #wałbrzych #piotrwojtyczka #organizacjepozarządowe #współpraca
W roku 2021/2022 kłodzki Zespół Szkół Technic W roku 2021/2022 kłodzki Zespół Szkół Technicznych był włączony w rządowy program Certyfikowanych Wojskowych Klas Mundurowych. W obecnym roku szkolnym placówka weszła w krajowy program Oddziałów Przygotowania Wojskowego.
🎥✍️➡️ https://sudeckiefakty.pl/zespol-szkol-technicznych-w-klodzku-w-krajowym-programie-oddzialow-przygotowania-wojskowego-podpisano-dokumenty-i-zaczyna-sie-szkolenie-video/ 
#edukacja #obronność #szkoleniewojskowe #kłodzko #zespółszkółtechnicznychkłodzko #22karpackibatalionpiechotygórskiej #16dolnośląskabrygadaobronyterytolialnej
226 żołnierzy z 22. Karpackiego Batalionu Piecho 226 żołnierzy z 22. Karpackiego Batalionu Piechoty Górskiej w Kłodzku udało się w ramach 47. zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego międzynarodowych sił pokojowych NATO na służbę w Kosowie. Będą tam 6 miesięcy.
🎥✍️➡️ https://sudeckiefakty.pl/226-zolnierzy-jest-juz-na-misji-kfor-w-kosowie-wyjechali-z-klodzka-video/ 
#wojsko #wojskopolskie #kfor #nato #otan #onz #kłodzko #kosowo #22karpackibatalionpiechotygórskiej #obronność #misja
Piękne są Karkonosze - przekonajcie się sami. W Piękne są Karkonosze - przekonajcie się sami. Wędrówki i widoki zimą dostarczają wielu emocji. 
#karkonosze #sudety #dolnyśląsk #dolnyśląskjestpiękny #wedrówki #wędrówkipogórach #polskoczeskiegóry
Hold School Kłodzko zorganizowało Mistrzostwa Zi Hold School Kłodzko zorganizowało Mistrzostwa Ziemi Kłodzkiej we wspinaczce sportowej. Nie zabrakło także wypowiedzi uczestników. Jakie trudności niesie za sobą ten sport?
🎥✍️➡️ https://sudeckiefakty.pl/mistrzostwa-ziemi-klodzkiej-we-wspinaczce-sportowej-wideo/ 
#ścianawspinaczkowa #kłodzko #czaswolny #sport #sportyekstremalne #holdschoolkłodzko #zawody #mistrzostwa #ziemiakłodzka
Dokąd wybrać się w najbliższy weekend

Dokąd wybrać się w najbliższy weekend? Podpowiadamy – do Karpacza. Sprawdźcie sami…

3 lutego 2023
SudeckieFakty są od teraz także w Jeleniej Górze!

SudeckieFakty są od teraz także w Jeleniej Górze!

3 lutego 2023
Zmarł były trener piłki ręcznej w Jeleniej Górze

Zmarł były trener piłki ręcznej w Jeleniej Górze

3 lutego 2023
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • AKTUALNOŚCI
  • TWÓJ POWIAT
    • Ząbkowice Śląskie
    • Kłodzko
    • Dzierżoniów
    • Świdnica
    • Wałbrzych
    • Jelenia Góra
  • DZIEJE SIĘ
  • SPORT
  • KULTURA
  • Dolny Śląsk

© 2022 SudeckieFakty.pl

Po zapoznaniu się z niniejszą informacją, poprzez kliknięcie na „Przejdź do serwisu” lub zamknięcie tego okna zgadzasz się na to, aby Twoje dane osobowe były przetwarzane
w taki sposób jaki został omówiony w regulaminie oraz niniejszej polityce (https://sudeckiefakty.pl/cookies)

PRZEJDŹ DO SERWISU
Manage consent

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT