Czym jest piernik, na pewno wszyscy wiedzą. Pieczony jest na różne okazje, tradycją są wypieki bożonarodzeniowe, coraz popularniejsze stają się także pierniki ozdobne, które dzięki bogatym formom i zdobieniom stają się oryginalnym i smacznym prezentem na wszelakie okoliczności.
Pierwotnie ciasto piernikowe było wielkim luksusem, ze względu na koszty importu przypraw korzennych i bakalii, często eksportowano je w głąb krajów macierzystych. W XVII wieku sprzedawano pierniki w aptekach jako skuteczny lek na wiele chorób. Był symbolem dobrobytu i wysokiego statusu społecznego. Dziś rozwija się wiele prywatnych inicjatyw wypieku i ozdabiania pierników, każdy oparty na autorskiej recepturze, niekiedy przekazywanej przez pokolenia i pilnie strzeżonej.
CO MA PIERNIK DO BARDA – MIASTA CUDÓW?
Od jakiegoś czasu połączenie miasteczka i tych tradycyjnych wypieków staje się coraz popularniejsze, do miasta przybywają turyści, pytając, gdzie można kupić Bardzkie Pierniki, a wszystko to za sprawą pasjonatów historii Barda, którzy zagłębiając się w przeszłość miasteczka natrafili na ślad … pierników i piernikarni.
Początkowe wzmianki o piernikarstwie w Bardzie to rok 1464! Pierwszy taki dokument, o istnieniu którego wiedzą pasjonaci historii jest z datą 1505. Czyli teraz to już ponad pół tysiąca lat tradycji. Produkcja trwała do 1945 roku. To jest taka data graniczna, związana z zakończeniem II wojny światowej i późniejszym wysiedleniem ludności niemieckiej z tych ziem. Te pierniki były znane nie tylko w Bardzie, nie tylko na Śląsku. Przypomnijmy, że miasteczko przez wiele lat było mocnym ośrodkiem pielgrzymkowym i żyło z ruchu pielgrzymkowego. Rocznie przewijało się tu 120–150 tys. pielgrzymów. Mieszkańcy wykonywali różne zawody, ale przybyszów trzeba było jakoś wykarmić. Pierniki sprawdzały się idealnie. Były pożywne i pyszne.
Lata 30. minionego wieku, to prawdziwy rozkwit piernikarstwa w Bardzie. Rodzina Prause to ówcześni liderzy w branży. Max Prause, to on prowadził w Bardzie największy zakład piernikarski (istniejący od 1842 roku). Piernikarze z Barda eksportowali swoje produkty m. in. do Stanów Zjednoczonych oraz do Niemiec. Przed 1945 r. w niemieckim mieście Wartha (Bardo) działało siedem piekarni i sześciu piernikarzy. Aromatyczne ciastka były tak popularne, że sprzedawano je na ulicy z samochodu, takiego ówczesnego piernikowego foodtrucka.
Tradycja wypiekania pierników w mieście Wartha liczyła blisko 500 lat. Gdy jednak dawni niemieccy mieszkańcy wyjechali po 1945 r., została ona zapomniana. Polacy, którzy zasiedlili po wojnie Bardo, przynieśli swoje zwyczaje i tradycje. Pierniki przeszły do historii, wydawało się, że już na zawsze…Po długich poszukiwaniach pasjonaci tradycji piernikowej dotarli do Johanny Prasue, ostatniej, żyjącej córki Maxa Prause. Dostali od niej tzw. Festschrift, czyli kilkustronicowy maszynopis wydany w 1942 r. z okazji 100-lecia działalności firmy rodziny Prause. Kobieta przekazała także oryginalną i strzeżoną przez dziesiątki lat recepturę.
Do tej pory nie znał jej nikt oprócz członków rodziny Prause. Nawet ci, którzy na co dzień wypiekali smakowite ciastka nie byli wtajemniczeni w proporcje składników. Tę historię relacjonowaliśmy w naszym portalu oraz serwisie video.
ŚWIĘTO BARDZKIEGO PIERNIKA
Dzisiaj w Bardzie znowu można poczuć zapach wypiekanych pierników, które stają się wizytówką miasteczka. I tak licząca ponad 500 lat tradycja, po 75-letniej przerwie, jest nadal kontynuowana, a to za sprawą organizowanej już 20 czerwca br. imprezy pn. „Święto Bardzkiego Piernika”, podczas której przeniesiemy się w czasie i weźmiemy udział w historycznej paradzie piernikowej, która przejdzie bardzkimi uliczkami. Uczestnicy odziani w stroje epokowe, przejdą z pl. Kasztelańskiego na czele z tradycyjnym domkiem ozdobionym prawdziwymi piernikami, do Rynku.
Całość będzie przeplatana inscenizacjami z życia dawnych bardzian, oprawiona muzyką z epoki. Na trasie parady zobaczymy m.in. praczkę, która będzie wykonywać swoje domowe czynności, przekupy na targu, które będą gonić złodziejaszków pierników oraz dostojnych braci cystersów. Zwieńczeniem będzie impreza na bardzkim rynku połączona z jarmarkiem oraz prelekcjami historyków na temat tradycji wypiekania pierników w Polsce, a przede wszystkim na Dolnym Śląsku.
Organizatorzy zapraszają lokalnych wystawców do udziału w Jarmarku Piernikowym, który odbędzie się w weekend 19 – 20 czerwca 2021 r. w Bardzie.
-
Jarmark będzie zlokalizowany w Rynku miasta. Poszukiwani są artyści rękodzielnicy oraz twórcy ludowi. Ponadto zaproszeni są: wytwórców tradycyjnej żywności, rzemieślnicy i piernikarze. Jarmarkowi towarzyszyć będą warsztaty, prelekcje, koncerty i wystawy.
-
Zainteresowani wystawcy mogą wypełniać karty zgłoszenie i przesyłać je na adres [email protected] do 14 czerwca 2021 r. Udział w jarmarku jest możliwy po dokonaniu opłaty akredytacyjnej w kwocie 30 zł. Dane do przelewu:
-
Centrum Kultury i Biblioteka w Bardzie, ul. Kolejowa 12, 57-256 Bardo : 64 95331043 2002 0221 3981 0001 tytułem: opłata akredytacyjna Jarmark Piernikowy w Bardzie. Karta zgłoszeniowa do pobrania tutaj karta zgłoszenia jarmark
Wydarzenie pn. „Święto Bardzkiego Piernika” realizowane jest w ramach projektu pn. „Przez tradycję bliżej nam”, który jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego realizowanego z Programu Interreg V-A Republika Czeska – Polska 2014-2020 oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Glacensis „Przekraczamy granice”. Fundusz Mikroprojektów w Euroregionie Glacensis.
