Jest nas coraz mniej, jesteśmy coraz starsi, rodzi się nas coraz mniej i coraz rzadziej zakładamy rodziny – demograficzne statystyki to ostatni dzwonek…

Opublikowany przez Główny Urząd Statystyczny raport „Sytuacja demograficzna województwa dolnośląskiego w 2020 r.” – w odniesieniu do subregionu sudeckiego obejmującego powiaty i gminy byłego województwa wałbrzyskiego, zmusza do zastanowienia zarówno administrację publiczną (rządową i samorządową), jak i środowisko przedsiębiorców.

100-stronicowy dokument dostępny w serwisie wrocławskiego oddziału Głównego Urzędu Statystycznego nie pozbawia nadziei, ale strząsa złudzenia, że jesteśmy – jako województwo – jednolitym demograficznie obszarem. Widać bowiem wyraźne różnice pomiędzy północą (na linii Zagłębie Miedziowe – Wrocław) a południem na linii Jelenia Góra – Wałbrzych – Kłodzko. Zainteresowani szczegółami bez problemu trafią do pełnej wykresów, tabel i opisów analizy GUS. Na potrzeby publikacji wypunktowaliśmy dane, które są najbardziej jednoznaczne:

Jak stwierdzili autorzy raportu największy spadek liczby ludności zanotowano w Wałbrzychu (o 6,7% w latach 2013-2020) oraz powiatach ząbkowickim (o 5,6%) i kłodzkim (o 5,1%), co już sygnalizowaliśmy we wcześniejszych informacjach naszego portalu.
Ludności ubyło najbardziej w południowej części województwa dolnośląskiego, tj. w: Dusznikach-Zdroju (spadek o 12,2%, 0,6 tys.) i Mieroszowie (spadek o 11,1%, 0,8 tys.), a najwięcej ludności ubyło w Wałbrzychu – 11,2 tys. osób (9,2%).
Statystycznie najstarsi mieszkańcy województwa dolnośląskiego byli zameldowani w Wałbrzychu (45,5 lata). W przekroju powiatowym, najwyższy poziom współczynnika obciążenia demograficznego wystąpił w Wałbrzychu – 74 osoby w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym. W przekroju gmin, najwyższy poziom współczynnika obciążenia demograficznego wystąpił w Dusznikach-Zdroju – 81 osób oraz Polanicy–Zdroju – 78 osób. Najniższe obciążenie demograficzne osób w wieku produkcyjnym osobami w wieku nieprodukcyjnym występowało w gminach wiejskich w tym w Ciepłowodach – 55 osób.
Najwyższy wskaźnik starości odnotowano w Wałbrzychu (188,7) oraz powiatach kłodzkim (169,2) i dzierżoniowskim (165,5). Na poziomie gminnym najwyższy poziom obciążenia demograficznego osobami starszymi występował w miastach uzdrowiskowych: Polanicy-Zdroju (44,0) oraz Dusznikach-Zdroju (39,2).
Wśród 30 powiatów województwa dolnośląskiego najwyższy ubytek ludności odnotowano w Wałbrzychu (-9,95‰), powiecie ząbkowickim (-8,90‰) i kłodzkim (-8,86‰). Wśród 169 gmin województwa dolnośląskiego najwyższy ubytek naturalny na 1000 ludności wystąpił w gminach: Duszniki-Zdrój (20,55‰) i Ciepłowody (16,49‰).
W województwie dolnośląskim zarejestrowano 25,8 tys. urodzeń, w tym 25,7 tys. urodzeń żywych i 93 martwe. Urodzeń żywych było o 4,5% mniej niż w 2019 r. i o 13,0% mniej niż w 2010 r. W 2020 r., wzrósł udział urodzeń pozamałżeńskich w województwie dolnośląskim. Poza małżeństwami urodziło się 8,9 tys. dzieci, tj. 34,4% ogółu w województwie. Od 2010 r. udział ten zwiększył się z 29,5%.
Najniższe wartości współczynnika urodzeń żywych na 1000 ludności obserwowano w powiatach: ząbkowickim (6,30‰) i kłodzkim (6,69‰). W przekroju gminnym w 2020 r. najmniej urodzeń żywych na 1000 ludności zarejestrowano w gminach: Złoty Stok (4,30‰) i Duszniki–Zdrój (4,92‰).
W 2020 r. w województwie dolnośląskim zmarło 37,6 tys. mieszkańców, czyli o 4,9 tys. więcej niż w 2019 r. Do grupy powiatów, w których zarejestrowana liczba zgonów przekroczyła 1,5 tys. należały: powiat kłodzki (2,4 tys.), świdnicki (2,1 tys.) i Wałbrzych (1,9 tys.). W przekroju gminnym najwięcej zgonów na 1000 ludności, zarejestrowano w gminach Ciepłowody (25,58‰) i Duszniki-Zdrój (25,47‰).
W województwie dolnośląskim w latach 2008-2013 widoczna była tendencja spadkowa liczby zawartych małżeństw. W 2016 r. została wyhamowana i widoczny był nieznaczny wzrost w latach 2017-2019. W 2020 r. w województwie dolnośląskim zarejestrowano 10,8 tys. związków małżeńskich, tj. o 22,0% mniej niż przed rokiem i o 34,0% mniej w porównaniu do 2010 r. (kraj – spadek o 20,9% w porównaniu do 2019 r. i o 36,5% w relacji do 2010 r.). Tak duży spadek liczby zawartych małżeństw może wynikać z ograniczeń związanych z epidemią COVID-19, w tym przy organizowaniu ślubów i wesel. W układzie powiatowym województwa dolnośląskiego, najmniej zawartych małżeństw na 1000 ludności przypadało w powiatach: kłodzkim (2,7), ząbkowickim i dzierżoniowskim (2,8).
W 2020 r. w województwie dolnośląskim sądy orzekły prawomocnie 5 tys. rozwodów, tj. o 17,5% mniej w porównaniu z 2019 r. Najniższe natężenie rozwodów odnotowano w powiecie ząbkowickim (1,0‰).

Wyżej opisane trendy te wynikają z różnych powodów i mają też rozmaite skutki. Możemy to dostrzec na grafikach dotyczących niektórych zjawisk demograficznych: