Efektywne rozwiązywanie sporów przez jednostki samorządu terytorialnego było tematem spotkania przedstawicieli samorządów subregionu wałbrzyskiego z przedstawicielami Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sądu Polubownego.
Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej to państwowa jednostka organizacyjna powołana do zapewniania ochrony prawnej interesów Rzeczypospolitej Polskiej, w tym Skarbu Państwa. Zajmuje się wysokiej jakości obsługą prawną na etapie negocjacji i opiniowania umów, wykonywania prawa, ugodowego rozwiązywania sporów i zastępstwa procesowego, wsparciem regulacyjnym i strategicznym oraz doradztwem prawnym dla organów państwa. Od kilku lat istnieje rozwiązanie ustawowe, które pozwala skorzystać samorządom z instytucji Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej. Jest to rozwiązanie stosunkowo nowe, które zyskuje na popularności. Co ważne, od 15 sierpnia 2019 r. nastąpiło rozszerzenie kognicji Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, co dało możliwość prowadzenia mediacji w sprawach, w których jedną ze stron jest podmiot publiczny.
Statystyka wniosków do Sądu Polubownego przy PGRP w skrócie:
- 2017-18 – 8;
- 2019 r. – 25;
- 2020 r. – 69;
- 2021 r. – 114;
- 2022 r. (do 20.09.) – 175.
- Skuteczność (2021 r.): 94% mediacji umownych zakończonych ugodą.
Dzisiejsze spotkanie w Wałbrzychu zainicjował wicemarszałek Dolnego Śląska Marcin Krzyżanowski. Pierwsze takie spotkanie odbyło w ubiegłym roku we Wrocławiu, a tym razem w konsultacjach uczestniczyli przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego z subregionu wałbrzyskiego. Prokuratorię Generalną RP reprezentowali prezes Mariusz Haładyj i wiceprezes Luiza Modzelewska, zaś w imieniu Sądu Polubownego obecny był jego sekretarz generalny Piotr Nowak.
Przedstawiciele Prokuratorii Generalnej RP przedstawili od strony praktycznej kluczowe aspekty efektywnego rozwiązywania sporów przez jednostki samorządu terytorialnego, w szczególności: dokonywania wyboru najlepszej drogi zakończenia sporu, skutecznego prowadzenia negocjacji i mediacji oraz praktycznej oceny korzystności rozwiązań ugodowych. W trakcie spotkania zostały przedstawione możliwości wykorzystywania przez jednostki samorządu terytorialnego instytucji Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej RP.
Jednostki samorządu terytorialnego zarządzają mieniem publicznym, realizują inwestycje, które mają kluczowe znaczenie dla społeczności lokalnych. Przede wszystkim ważne jest to, aby unikać wszelkich sporów w okresie realizacji inwestycji, ale nie zawsze jest to możliwe. Spory są stałą cechą relacji gospodarczych, dlatego gdy się pojawiają warto rozważyć opcje, które będą maksymalizowały interes publiczny, a jednocześnie pozwalają powrócić do niezakłóconej realizacji inwestycji – mówił prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej Mariusz Haładaj.
Wiarygodność Prokuratorii daje podmiotom sektora publicznego poczucie bezpieczeństwa w rozwiązywaniu sporu w drodze ugody. Zainteresowanie ofertą Sądu stale rośnie i staje się on wiarygodnym miejscem rozwiązywania sporów z udziałem sektora publicznego. Z oferty Prokuratorii Generalnej coraz częściej korzystają również firmy prywatne, które same zgłaszają się po wsparcie z rozwiązywaniu sporów. Jest to dowodem na to, że eksperci i mediatorzy Prokuratorii działają w sposób bezstronny i darzeni są dużym zaufaniem nie tylko w sektorze publicznym. Instytucja Prokuratorii Generalnej może współpracować z jednostkami samorządu terytorialnego za pośrednictwem Sądu Polubownego. Najważniejsza jest umiejętność oceny, który spór nadaje się do tego, aby rozwiązać go w sposób ugodowy. Następnie jednostka może ocenić czy warunki ugody są dla niej korzystne i bezpieczne. W tym zakresie nasi mediatorzy Sądu Polubownego mogą pomóc zarówno zamawiającym, jak i wykonawcom. Dla instytucji publicznych szczególnie ważne jest bezpieczeństwo podejmowanych czynności i nasz mechanizm to rzeczywiście zapewnia – dodał prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej Mariusz Haładaj.
Kluczowe jest dostrzeżenie i uświadomienie wymiernych korzyści, jakie jednostce sektora publicznego przynoszą polubowne metody rozwiązywania sporów takie jak: eliminacja ryzyka wzrostu cen, oszczędność czasu, realizacja ważnego interesu społecznego, eliminacja ryzyka procesowego i biznesowego oraz optymalne dla stron zakończenie sporu.
Jeden z marszałkowskich podmiotów – Szpital im. Sokołowskiego w Wałbrzychu – korzystał już z narzędzi Prokuratorii Generalnej przy negocjacjach z firmą zewnętrzną, które dotyczyły przejęcia radioterapii przez wałbrzyski szpital. Przyniosło to bardzo korzystne dla szpitala rezultaty, dlatego chcemy podzielić się naszymi doświadczeniami z samorządowcami subregionu wałbrzyskiego.
Mam nadzieję, że przekazane dzisiaj informacje będą dla władz samorządowych pomocne i użyteczne. W przyszłości chcemy organizować takie spotkania w pozostałych częściach naszego województwa – podsumował wicemarszałek województwa dolnośląskiego Marcin Krzyżanowski.
