#MiejscaKultury Dolnego Śląska – Fosa Miejska w Głogowie

Fosa Miejska w Głogowie to #MiejsceKultury Dolnego Śląska, które stanowi nie tylko fragment historycznych fortyfikacji, ale także istotny element dziedzictwa kulturowego regionu.

Powstanie głogowskiej fosy datuje się na XVII wiek, a związane jest z burzliwym okresem wojny trzydziestoletniej, kiedy to podjęto decyzję o wzmocnieniu Głogowa poprzez stworzenie twierdzy. W XVII wieku, w ramach kompleksowego planu obronnego, miasto zostało otoczone bastionowymi umocnieniami, w skład których wchodziły m.in. 11 bastionów oraz fosa, która w zasadniczym swoim kształcie została wymurowana cegłą.

Dziś, mimo upływu wieków, zachował się suchy fragment fosy wraz z dwoma bastionami, znanymi jako „Sebastian” i „Leopold”. Nad fosą góruje monumentalna bryła Sądu Rejonowego powstała na początku XX wieku. Naprzeciw czoła bastionu „Leopold” spacerujący przechodzą pod betonowym mostem, za którym znajduje się ogród różany, odtworzony na wzór przedwojennego. W kurtynie łączącej mijany bastion i nieistniejący już bastion anielski, wąskie metalowe drzwi i zamurowane wejście właściwe skrywają poternę, o której więcej pisaliśmy tutaj.

Fosa Miejska, oprócz swojego historycznego znaczenia, pełni też funkcję rekreacyjną i dzięki starannej rewitalizacji, od dawna jest chętnie odwiedzana przez mieszkańców Głogowa. Na początku XX wieku rozebrano większość fortyfikacji, ocalał jednak fragment fosy, który stał się wyjątkowym miejscem. Na jego terenie utworzono piękne rozarium, gdzie zakwitają setki różnorodnych krzewów róż, oraz zaaranżowano zasadzone drzewa ozdobne i egzotyczne, będące dzisiaj częścią przyrodniczej ścieżki dydaktycznej.

Głogowska fosa kryjąca w swoich wnętrzach m.in. kazamaty, tunele kontrminowe, poterny oraz fragmenty podziemnego bloku koszarowego, który zachował się u wylotu fosy przy ul. Szkolnej, była wielokrotnie modernizowana. Hale służyły w XX wieku jako magazyn. W czasie oblężenia miasta w 1945 r. zakwaterowani byli w nim jeńcy wojenni i robotnicy przymusowi.

W 1963 roku głogowskie fortyfikacje miejskie zostały wpisane do rejestru zabytków. W 2013 roku wprowadzono nową iluminację fosy, a w 2016 roku przeprowadzono istotne prace odwodnieniowe, aby zapewnić długotrwałe zachowanie tego unikalnego dziedzictwa.

Fosa Głogowska to świadek przeszłości, symbol trwałości Głogowa i zaproszenie do odkrywania wyjątkowej historii w samym sercu miasta.

Sara Hass
Opracowanie na podstawie: A. Bok "Głogów i bliska okolica" - przewodnik turystyczny (Głogów, 2021); W. Maciuszczak "Twierdza nowożytna. Relikty wokół Starego Miasta" (2012); źródła: Towarzystwo Ziemi Głogowskiej, Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Głogowie, Urząd Miejski w Głogowie