Tylko do 17 maja rodzice mają czas na złożenie wniosku o ustalenie nowej wysokości zasiłku. Dotyczy to tych osób, które na 26 kwietnia br. dostawały z ZUS zasiłek macierzyński. Po tej dacie złożenie wniosku nie będzie już możliwe i zasiłek będzie wypłacany w dotychczasowej wysokości. Są też inne zmiany regulujące prawo do urlopu ojcowskiego i opiekuńczego.
Od 26 kwietnia 2023 r. zasiłek macierzyński jest wyższy. Wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i 70% podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego. Natomiast jeśli ubezpieczona mama złoży tzw. długi wniosek o zasiłek macierzyński do 21 dni po porodzie albo przyjęciu dziecka na wychowanie, to zasiłek będzie wynosił 81,5% wymiaru za cały okres jego pobierania. Rodzice, którzy na 26 kwietnia br. pobierali zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, żeby mieć wyższe wypłaty, muszą złożyć nowy wniosek o przeliczenie zasiłku.
Wniosek o ustalenie zasiłku macierzyńskiego w nowej wysokości powinien być złożony do płatnika zasiłku tj. pracodawcy, zleceniodawcy lub ZUS-u. Jeśli zasiłek wypłaca nam pracodawca lub zleceniodawca, to wniosek powinien być złożony w formie pisemnej. Jeśli płatnikiem zasiłku jest ZUS, to wniosek może być również przekazany w formie elektronicznej np. przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS na formularzu POG.
Zmiana nie dotyczy to dodatkowych, wprowadzonych nowymi przepisami 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługujących drugiemu z rodziców. Za tą część urlopu zasiłek zawsze będzie wynosił 70 procent podstawy wymiaru zasiłku – informuje rzecznik prasowy ZUS województwa dolnośląskiego Iwona Kowalska-Matis.
- Work life balance, czyli dłuższy macierzyński
Nowelizacja przepisów wydłużyła także o 9 tygodni urlop rodzicielski dla drugiego z rodziców. Wniosek o udzielenie takiego urlopu ubezpieczony rodzic powinien złożyć do pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Wdrożenie dyrektywy unijnej „work life balance” spowodowało nowelizację przepisów w Kodeksie pracy i w ustawie zasiłkowej.
Jedna ze zmian dotyczy zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego. Okres urlopu się wydłużył o 9 tygodni: z 32 do 41 tygodni – w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka i z 34 do 43 tygodni- w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka. W szczególnych warunkach zasiłek może być wypłacany przez 38 tygodni np., gdy rodzina zastępcza (niezawodowa) przyjmie na wychowanie dziecko do lat 7 lub do 10 lat lub jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny – informuje rzeczniczka.
Co ważne dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługuje tylko jednemu z rodziców. Jeśli ubezpieczona mama wykorzystała urlop rodzicielski w maksymalnym wymiarze np. 32 tygodni lub 34 tygodni, to pozostałe 9 tygodni może wykorzystać już tylko drugi rodzic. Do dłuższego urlopu rodzicielskiego niż 41, 43 i 38 tygodni mają rodzice, którzy urodzą lub przyjmą na wychowanie dziecko mające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu powstałe w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Jeśli dziecko ma specjalne zaświadczenie „Za życiem” rodzice będą mogli skorzystać odpowiednio z 65, 67 i 62 tygodnie – dodaje rzeczniczka.
- Krótszy czas na skorzystanie z urlopu ojcowskiego
Ubezpieczony tata ma prawo do urlopu ojcowskiego przez 2 tygodnie. Może on być wykorzystany do ukończenia przez dziecko 2 roku życia, tylko wtedy, gdy na 26 kwietnia ojciec miał prawo do urlopu ojcowskiego. Jeśli prawo do urlopu ojcowskiego nabędzie od 26 kwietnia, to skraca się okres, w którym można go wykorzystać. Przysługujące 2 tygodnie będzie mógł wykorzystać do dnia, w którym dziecko skończy 12 miesięcy życia, albo dnia, w którym minie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym dziecko skończy 14 lat.
- Urlop opiekuńczy
Od 26 kwietnia 2023 r. osobom, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, przysługuje w ciągu roku kalendarzowego 5 dni urlopu opiekuńczego. Urlop ten można wykorzystać, aby zapewnić ·osobistą opiekę lub wsparcie osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Za okresy niezdolności do pracy przypadającej w czasie urlopu opiekuńczego zasiłek chorobowy nie przysługuje.
