W 2022 r. ponad połowa klientów urzędów administracji publicznej korzystała z ich usług przez internet – podał Główny Urząd Statystyczny. Najpopularniejsze zdalne usługi urzędowe to: pobieranie formularzy, wyszukiwanie informacji oraz wysyłanie deklaracji podatkowych.
Z administracją publiczną poprzez stronę internetową lub aplikację kontaktowało się w 2022 roku 55,4% osób w wieku 16 – 74 lat – wynika z opracowania GUS „Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2022 r.”. Jak pokazują raporty GUS z lat ubiegłych, liczba obywateli korzystających z e-usług w urzędach systematycznie rośnie. Wpływ na to ma m.in. rozwój e-administracji, jaki dokonuje się dzięki zaangażowaniu środków unijnych.
W 2022 r. najwięcej osób korzystało ze stron internetowych lub aplikacji jednostek administracji publicznej, by wyszukać tam potrzebne im informacje (29,3%); pobrać lub wydrukować formularze urzędowe (29,1%); wysłać wypełnione deklaracje podatkowe (28,9%); uzyskać dostęp do informacji osobistych przechowywanych przez jednostki administracji publicznej (25,4%) oraz odebrać urzędową korespondencję (23,2%). W 2022 r. klienci urzędów przez internet składali też wnioski o świadczenia lub uprawnienia (15,9%); dokonywali rezerwacji lub umawiali wizytę (13,2%); korzystali z publicznych baz danych lub rejestrów (8,1%) oraz składali wnioski o urzędowe dokumenty lub akty (6,1%). Częściej możliwości e-administracji wykorzystują mieszkańcy miast niż wsi – w miastach urzędy zdalnie odwiedza 60,3% użytkowników, na wsi 48,1%.
W samym dostępie do internetu w Polsce zróżnicowanie między wsią, a miastem nie jest aż tak widoczne. W skali kraju – według GUS – dostęp do internetu ma 93,3% gospodarstw domowych (o 0,9 p. proc. więcej niż w roku 2021). W tym łącza stacjonarne, szerokopasmowe posiada 69,5%gospodarstw domowych, a 70,6% ma dostęp do internetu mobilnego, szerokopasmowego. Internet jest dostępny w prawie wszystkich gospodarstwach domowych, w których są dzieci (99,9%).
Badania GUS pokazują, że liczba obywateli korzystających z e-administracji systematycznie rośnie. W 2021 r. odsetek osób w wieku 16 – 74 lata korzystających z usług administracji publicznej przez Internet wyniósł 47,5%, czyli o blisko 8 punktów procentowych mniej niż w roku 2022. Z kolei w roku 2019 r. w kontaktach z urzędem z internetu korzystało 40,4% osób, w 2018 r. – 35,5%; w 2017 r. było to 30,8% populacji osób w wieku 16-74 lata, w 2016 r. – 30,2% i jedynie 26,6% w roku 2015 r. (źródło: wyniki badań GUS „Społeczeństwo informacyjne w Polsce” z poszczególnych lat).
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej wskazuje, że na zwiększenie zaufania obywateli do e-usług administracji publicznej wpływ mają prowadzone w ostatnich latach przedsięwzięcia finansowane m.in. ze środków UE. W latach 2014-2020 rozwój e-administracji odbywał się w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (POPC), na który przeznaczono 2 172,5 mln euro. Z pieniędzy tych sfinansowano m.in. budowę sieci szerokopasmowego internetu, rozwój cyfrowy jednostek samorządu terytorialnego czy elektronizację nowych usług publicznych oraz poprawę funkcjonalności tych już istniejących. Cały czas rośnie np. liczba Profili Zaufanych – narzędzia do identyfikacji elektronicznej w ramach portali administracji publicznej. Jak wynika z danych Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, na dzień 28 listopada 2021 było ich ok. 13 mln, według danych z lipca 2022 roku – już 15 mln.
Interwencja w ramach funduszy UE, w tym POPC, ma znaczący wpływ na zwiększenie liczby e-usług, poprawę ich jakości i dostępności. Mimo to, Polska na tle pozostałych państw członkowskich UE nadal plasuje się wśród krajów, które charakteryzuje niski poziom cyfryzacji i penetracji e-usług – wskazano w przyjętym przez rząd projekcie Programu Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy 2021-2027 (FERC).
Według raportu DESI za 2021 r. (The Digital Economy and Society index) w kategorii cyfrowych usług publicznych Polska zajmuje 22. miejsce wśród krajów UE, tj. poniżej średniej unijnej (55,1 – wynik Polski, 68,1 – UE). W tym samym raporcie, w obszarze „Cyfrowe usługi publiczne”, Polska osiągnęła ogólny wynik 67,4 wobec unijnej średniej 72, plasując się na 20. miejscu w UE7. Dlatego w kolejnej perspektywie finansowej UE cyfryzacja administracji publicznej kontynuowana ma być w programie FERC, na który przeznaczone ma być ok. 2 mld euro. Pieniądze trafić mają m.in. na zapewnienie szerokiego dostępu do ultra-szybkiego internetu, zaawansowane e-usługi publiczne, cyfryzację tzw. procesów back ofiice w administracji publicznej czy skuteczne działanie krajowego systemu cyberbezpieczeństwa.
Poprzez: PAP MediaRoom / Serwis Samorządowy PAP
