Sztuczna inteligencja – nadchodzi czas rządów maszyn

Zagadka dla czytelników: które paragrafy poniższego artykułu są napisane przez sztuczną inteligencję?

Sztuczna inteligencja (AI) staje się coraz bardziej powszechna w naszym życiu. Temat sztucznej inteligencji potocznie kojarzony jest z odległą wizją przyszłości, natomiast prawda jest taka, że zadomowiła się już na dobre w naszym codziennym życiu. Sztuczna inteligencja pomaga wpłynąć na efektywność, osiągnąć wyznaczone cele i wyprzedzić konkurencję. Sztuczna inteligencja jest już dziś obok nas, gdzieś w tle działających już dla nas usług. Czasami nie zdajemy sobie nawet z tego sprawy. Wciąż jednak największy rozkwit zastosowań AI jest przed nami. Spróbujmy zastanowić się, jak będzie wyglądało wykorzystanie sztucznej inteligencji w przyszłości.

Sztuczna inteligencja to gałąź informatyki, której celem jest stworzenie maszyn mogących symulować ludzką inteligencję. Badacze AI budują systemy komputerowe, które są w stanie przetwarzać informacje, uczyć się, rozwiązywać problemy i podejmować decyzje autonomicznie. Alan Turing wierzył, że maszyny pewnego dnia będą w stanie “myśleć” tak jak ludzie i że będą w stanie robić to szybciej niż ludzie. Naukowcy zajmujący się AI badają takie zagadnienia jak uczenie maszynowe, przetwarzanie języka naturalnego i robotyka w celu stworzenia systemów komputerowych, które mogą naśladować ludzkie zachowanie i wykonywać zadania, które normalnie wymagają ludzkiej inteligencji.

W XXI wieku nie ma nauki, która wywoływałaby takie zainteresowanie i jednocześnie niepokój wielu grup społecznych. Początki sztucznej inteligencji sięgają lat 50. XX wieku, kiedy swoje prace zaczął upowszechniać brytyjski naukowiec Alan Turing, który wcześniej wraz z polskimi kryptologami złamał kod enigmy. W wyniku tych prac powstała między innymi tzw. Maszyna Turinga – pierwsza maszyna, której zadaniem było rozwiązywanie zaawansowanych problemów matematycznych. Uznaje się ją za protoplastę dzisiejszego komputera. Z nazwiskiem tego brytyjskiego naukowca wiąże się jeszcze jeden termin – test Turinga. Wraz z rozwojem sztucznej inteligencji przyjęto, że w pewnym momencie technologia może stać się nie do odróżnienia od człowieka. Test Turinga ma na celu zbadanie i odróżnienie czy mamy odczynienia z maszyną, czy z człowiekiem. W codziennym życiu już kilkukrotnie spotkałem się z technologią, która przeszła pozytywnie wspomniany test oszukując moją percepcję. Myślę, że wy również mieliście okazję rozmawiać z czatbotem na stronie internetowej czy w rozmowie telefonicznej i nie mieć pewności lub, jak ja, stwierdzić, że to człowiek. To właśnie wstęp do tego co możemy nazwać rewolucją sztucznej inteligencji.

Za kamień milowy rozwoju sztucznej inteligencji uznaje się Konferencję w Dartmouth, w której uczestniczyli wiodący naukowcy zajmujący się problematyką raczkującej wtedy AI. Podczas konferencji sformułowano definicję tej nowej osobliwości. Sztuczna inteligencja w 1956 roku określono jako „system, który świadomie postrzega otoczenie i reaguje na nie tak, aby zmaksymalizować swoje szanse powodzenia”. To niezwykle ciekawe stwierdzenie, ponieważ w równie podobny sposób można określać także działania naszego gatunku! Odwołam się tu do znanej książki pt. „Samolubny Gen”. Prof. Richard Dowkins wysnuwa hipotezę, według której wszystkie formy żywe na naszej planecie składają się z tzw. memów, których celem jest maksymalizacja swojej obecności na planecie, robią one wszystko, by zwiększyć swoje szanse powodzenia. Ewolucja pozwala przekształcać się memom w różne formy życia. W epoce jury i kredy memami były dinozaurami, aby w naszej epoce holocenu zdominować świat w postaci ludzi.

W nawiązaniu do tego warto odnieść się do przypadku algorytmu AlphaGo. Ten algorytm odesłał na emeryturę wiodących graczy gry logicznej o nazwie Go. Go to starochińska dwuosoba gra planszowa znana nie tylko w Państwie Środka, ale także w Korei i Japonii, a w ostatnich latach zdobywająca rosnącą popularność na całym świecie. Uczestnicy grają czarnymi i białymi kamieniami układanymi na planszy zwanej goban. W 2016 r. sztuczna inteligencja kilkukrotnie z rzędu nie dała szansy najlepszemu na świecie zawodnikowi Ke Jie pokonując go w każdej z rozegranych partii. Uważna analiza przeprowadzonych partii pokazała jeszcze coś ciekawszego. Otóż w grze realizowanej przez program AlphaGo oraz późniejszy AlphaGo Master, dominowała strategia agresywna. Sztuczna inteligencja przeanalizowawszy dane musiała obliczyć, że ruchy nakierowane na agresywne działania przyniosą dominację. Czy te zachowania nie przypominają ludzkich działań związanych z podporządkowaniem sobie naszej planety? Jaki los wobec tego czeka nas, ludzi? Te pytania coraz mniej brzmią jak science-fiction, a coraz bardziej jak wyzwania jutra.

Jedno jest pewne: Sztuczna inteligencja będzie miała znaczący wpływ na wszystkie aspekty naszego życia. Branże takie jak opieka zdrowotna, transport i edukacja będą miały znaczący wpływ na rozwój AI. Sztuczna inteligencja zwiększy efektywność opieki zdrowotnej: Lekarze mają dużo pracy, a mają bardzo mało czasu, aby ją wykonać. Muszą również radzić sobie z wieloma powtarzalnymi zadaniami, które nie są dokładnie intelektualnie wymagające. System AI może być w stanie pomóc w tym, analizując dane z różnych rekordów pacjenta i zalecając opcje leczenia. AI usprawni transport: Od samojeżdżących samochodów po lepsze systemy kontroli ruchu lotniczego, AI może sprawić, że nasz system transportowy będzie znacznie bardziej wydajny. AI przekształci edukację: AI może pomóc nauczycielom lepiej dostosować swoje lekcje do potrzeb uczniów. Może również pomóc uczniom uczyć się bardziej efektywnie i być bardziej kreatywnym.

Głównym powodem, dla którego AI jest teraz tak ekscytująca, jest to, że jest gotowa wyprzedzić wszystkie inne dziedziny technologii. Potencjalne zastosowania AI są nieograniczone. Co więcej, tworzenie nowych systemów AI jest teraz znacznie łatwiejsze niż w przeszłości. Dlaczego? Ogromna ilość dostępnych danych, szybkość i moc dzisiejszych komputerów oraz nowe zaawansowane algorytmy i techniki sprawiają, że AI jest bardzo atrakcyjną dziedziną. Istnieje również szereg postępujących trendów, które sprawiają, że AI jest jeszcze bardziej obiecująca, w tym Internet Rzeczy i większa dostępność chmury obliczeniowej. Zbieżność tych trendów z rozwojem AI tworzy potężną siłę sprawczą zmian.

Podsumowanie: Sztuczna inteligencja od lat 50. systematycznie się rozwija. Od grupy szalonych naukowców-wizjonerów, którzy w połowie poprzedniego wieku wiedzieli, że kiedyś AI będzie miała tak wielki potencjał, że niezbędne będzie powstanie testu nazwanego później testem Turinga. Skokowy wzrost znaczenia tej technologii przypada na początek XXI wieku i rozwój Internetu. Wtedy sztuczna inteligencja dzięki powiązaniom sieci Internet mogła uzyskać więcej danych z różnych źródeł ucząc się i tworząc nowe treści i rozwiązania, jak pokazują eksperymenty, takie jak chociażby z grą Go. Z drugiej strony istnieją niezliczone sposoby wykorzystania inteligencji maszyn do pomocy w codziennym życiu, czy prowadzeniu bardzo zaawansowanych badań naukowych. Chociaż samo pojęcie sztucznej inteligencji obecne jest od prawie 70 lat, to w jaki sposób ona funkcjonuje oraz jakie będą rzeczywiste wyzwania i zagrożenia związane z jej wykorzystaniem będzie doświadczało pokolenie dzisiejszych dwudziestolatków.

Autor: dr Karol Kwietniewski – specjalizuje się w zagadnieniach stabilności politycznej na obszarze postradzieckim, propagandzie, dezinformacji oraz walce informacyjnej, twórca kanału YT – Wojna o pokój

Postscriptum: w powyższym artykule w paragrafach 1,2,6,7 wykorzystano silniki sztucznej inteligencji z portali samodin.io, writesonic.com. Zadane hasło – „historia sztucznej inteligencji”. Te paragrafy w całości zostały napisane przez sztuczną inteligencję i dosłownie przeniesione przez autora.