Uczniowie dwóch szkół z Kamieńca Ząbkowickiego: SP nr 1 im. Bolesława Chrobrego z oddziałami gimnazjum oraz SP nr 2 im. Jana Pawła II – 15 stycznia 2019 roku brali udział w zajęciach, które odbyły się w Instytucie Fizyki i Astronomii we Wrocławiu.
Młodzież poznała odkrycia takich fizyków jak: William Gilbert, Paul Dirac, Michael Faraday, Heinrich Lenz, Hans Orsted, Andre Ampere i Hendrik Lorentz. Na początku zajęć poznaliśmy zjawisko zorzy polarnej. Starożytni ludzie obawiali się efektów zorzy i twierdzili, iż jest to zła wróżba. Magnetyczne materie spotykamy w życiu codziennym. Ptaki i rekiny odczuwają pole magnetyczne. Niektóre bakterie i zwierzęta potrafią wytworzyć własny magnez np. jeden z gatunków ślimaków wodnych wykształcił sobie magnetyczną stopę.
Na zajęciach poznaliśmy również wątki historyczne takie jak np. dzieje powstania pierwszego kompasu. Byliśmy naocznymi świadkami doświadczeń fizycznych o polu magnetycznym jak np. przyciąganie opiłków żelaza wokół linii przez pole magnetyczne, poruszanie się odpowiednio skonstruowanego miniaturowego pociągu po torze wykorzystującym pole mechaniczne do poruszania się ponad ziemią oraz wyrzutni skonstruowanej na zasadzie przyciągania się i odpychania biegunów magnezu. Pole magnetyczne ziemi zmienia się raz na 300 tysięcy lat. Od 1940 roku pole zmieniło się o kilkanaście procent, jest to spowodowane przesuwaniem się biegunów o od 15 do 50 metrów w ciągu roku. Wiemy o tym, ponieważ badają to 3 wysłane w kosmos satelity.
Uświadomiono nam, że pole magnetyczne wykorzystuje się również w medycynie. Terapia przezczaszkowa potrafi leczyć np. depresję. Wiązkę elektronu można kontrolować za pomocą magnezu. W przeciwieństwie do elektryczności, magnetyzm rozchodzi się w liniach prostych. Fizycy w całego świata prowadzą badania na temat pola magnetycznego, co może wprowadzić takie udogodnienia jak np. linie kolejowe korzystające z pola magnetycznego do poruszania się, gdyż odkryto materiały, które ochłodzone do odpowiedniej temperatury zyskują nadprzewodnictwo i diamagnetyzm, tracą w ten sposób opór elektryczny. Dla bardziej zaciekawionych tematem polecono nam istniejący we Wrocławiu Instytut Silnych Pól Magnetycznych.
Pragniemy podziękować opiekunom wycieczki: Pani dyrektor Bożenie Kołodziej, Pani Beacie Postawie, Pani Monice Szczepańczyk, Pani Milenie Skotnickiej za pełnienie pieczy nad uczniami i dbanie o ich bezpieczeństwo podczas wycieczki oraz Pani Lidii Jagoda, która była zarazem organizatorem jak i opiekunem. Wycieczka bardzo nam się podobała, a zajęcia zaciekawiły nas i dały do myślenia. Liczymy, że w najbliższym czasie Pani Lidia zorganizuje nam wyjazd na kolejne zajęcia prowadzone dla młodzieży przez Instytut Fizyki i Astronomii we Wrocławiu.
Jakub Dziatczyk
